Kupiłeś swój pierwszy aparat do filmowania? Zastanawiasz się jakich opcji użyć, aby obraz był jak najbardziej filmowy? W tym artykule dowiesz się, jak ustawić swój sprzęt, żeby wycisnąć z niego maksimum możliwości.
Nagrywając swoje pierwsze video pewnie zauważysz wiele niedociągnięć i będziesz czuł się nie do końca spełniony, czując, że w Twoich produkcjach po prostu czegoś brakuje. I chociaż filmy oscarowe wciąż są nagrywane profesjonalnymi kamerami to wiele bardzo dobrych amatorskich produkcji jest nagrywanych aparatem takim samym jak Twój. Jak zatem ustawić aparat i jak nagrywać, aby filmy były jak najlepsze?
Po pierwsze – odpowiedni klatkaż!
Praktycznie wszystkie filmy są wyświetlane w kinach z prędkością 24 klatek na sekundę. Jest to standard międzynarodowy. W swoim aparacie znajdziesz trzy podstawowe ustawienia klatkażu – 24 kl/s, 25 kl/s oraz 30kl/s. 25 klatek na sekundę to system PAL, czyli nasz, europejski. 30 klatek na sekundę to amerykański standard NTSC. Jak się pewnie domyślasz – powinieneś nagrywać w 25 klatkach na sekundę. Takie ustawienie najlepiej rejestruje światło migoczące z częstotliwością 50Hz, czyli dokładnie takie, jakie „płynie w naszych gniazdkach”. Do liczby klatek na sekundę zawsze musisz odpowiednio dobrać czas otwarcia migawki. Zawsze dobieraj podwojoną wartość. Oznacza to, że filmując w 25 kl/s odpowiednim czasem jest wartość 1/50s. Złe dobranie wyżej wymienionego parametru może okazać się brzemienne w skutkach, bowiem nagrane migotanie światła jest niemożliwe do naprawienia w postprodukcji.
Migoczący ekran smartfona czy komputera to jedna z najczęstszych bolączek początkujących filmowców.
Nowoczesne aparaty, takie jak na przykład Panasonic Lumix GH5S pozwalają już nagrywać nawet w dwustu klatkach na sekundę w rozdzielczości Full HD. Nie zapominaj jednak, że eksport finalnej wersji filmu nawet w 48 klatkach na sekundę będzie dla odbiorcy nienaturalny – nieco za szybki. Użycie 24 czy 25 klatek na sekundę pozwoli Ci uzyskać naturalne rozmycie ruchu postaci, dokładnie takie jak można zauważyć na kinowych ekranach. Dlatego jeśli filmujesz nawet w 200 kl/s to finalnie swój materiał wypuść w 25 kl/s. Poniżej możesz zobaczyć film wyeksportowany w 50 kl/s. Zobacz tylko jak „szybki” jest ruch psa.
Ruch psa na filmie jest nienaturalnie szybki i dynamiczny. Brakuje mu „kinowego flow”.
Wybór profilu kolorystycznego – zawsze LOG?
Większość producentów oferuje w swoich aparatach płaskie profile logarytmiczne. Są to tak zwane LOGi, które pozwalają na zaawansowaną obróbkę kolorystyczną filmu w postprodukcji. Jeśli potrafisz “kolorować” takie materiały, to powinieneś używać ich jak najczęściej – oczywiście jeśli warunki na to pozwalają. Musisz pamiętać, że materiał w takim profilu trzeba nagrać z ekspozycją dwukrotnie większą niż normalnie. Oznacza to, że jeśli poprawna ekspozycja wymaga na przykład ISO 400 to powinieneś użyć ISO 1600 (skok o 2 EV). Nie zawsze nagrywanie w LOGu jest dobre, konieczne i możliwe. Wielu profesjonalistów uważa, że używanie tego profilu podczas filmowania w kodeku 8-bitowym jest bezsensowne. Dlatego najlepiej zdecydować się na ten profil, kiedy masz możliwość nagrania filmu w kodeku 10 lub 12-bitowym.
Jeśli potrafisz kolorować to profile logarytmiczne potrafią być bardzo wdzięczne. Na załączonym filmie widać również bolączkę kodeku 8 bitowego – nienaturalne przejścia koloru niebieskiego na niebie.
Gdy sprzęt nie pozwala… gotowe profile kolorystyczne do video
Tańsze lub starsze aparaty, takie jak na przykład Canon 77D czy Sony A6100, często nie mają możliwości filmowania w płaskim profilu, ale spokojnie! Każdy aparat oferuje profil kolorystyczny o nazwie neutralny i jest to profil, który posiada nieco mniejsze nasycenie kolorów i kontrast. W przypadku aparatów marki Canon masz jeszcze jedną możliwość. Możesz skorzystać z gotowych profili, na przykład Technicolor Cinestyle, które możesz wgrać na swój aparat. To rozwiązanie jest całkowicie bezpieczne i legalne! Nie stracisz przy tym swojej gwarancji. Dla aparatów tego typu nie jest to jednak jedyne rozwiązanie :) Każdy aparat oferuje multum różnych profili obrazu, które być może od razu dadzą Ci efekt, jaki chcesz uzyskać. Oprócz profili mocno przekontrastowionych, efektowych znaleźć możesz również takie profile jak Classic Chrome w aparatach Fujifilm czy Autumn Leaves w aparatach Sony.
Aparaty oferują wiele różnych profili kolorystycznych. Możliwe, że któryś z nich da Ci dokładnie taki obraz jaki chcesz uzyskać.
A może coś pośredniego? Profile kinowe
Z jakich jeszcze profili możesz skorzystać nagrywając film? Z tak zwanych “profili kinowych”. Każdy producent aparatów nazywa je inaczej. W aparatach Sony są to profile z serii Cine, a w aparatach Fujifilm – Eterna. Takie profile dają obraz nieco bardziej płaski od standardowego, a jednocześnie ten obraz nie jest aż tak płaski jak w profilach logarytmicznych. Tak jak wspomniałem wcześniej – nie zawsze możliwe jest użycie LOGa. Większość filmowców używa wówczas właśnie profili kinowych. Poniżej możesz zobaczyć porównanie między surowym nagraniem w powyższych dwóch profilach.
Profile „kinowe” dają obraz nieco bardziej płaski od standardowych, a jednocześnie nie wymagają tak zaawansowanej obróbki jak profile logarytmiczne.
Niezależnie od profilu – własne ustawienia
Mam dla Ciebie jeszcze jedną radę, która jest niezależna od profilu kolorystycznego, jaki wybierzesz. Prawie każdy aparat pozwoli Ci trochę zmodyfikować obraz, który nagrywasz, a możesz to zrobić poprzez ustawienia ostrości, jasności tonów czy nasycenia kolorów. W moim odczuciu ostrość, którą daje aparat sam z siebie, jest nieco “cyfrowa”, przez co zawsze odejmuje w tym ustawieniu około dwóch działek. Podobnie z nasyceniem kolorów – ważne, abyś to potem Ty sam zdecydował, jaki kolor jest dla Ciebie istotny, a nie aparat.
Nie pozwól żeby aparat decydował za Ciebie – pobaw się ustawieniami aparatu i znajdź najlepsze dla siebie ustawienia obrazu.
Jaką rozdzielczość wybrać do filmowania?
To zależy, na co pozwala Twój komputer. Jeśli da radę uciągnąć pliki nagrywane w 4K – nagrywaj w 4K. Nawet jeśli chcesz finalnie wyeksportować swój film w Full HD to nagranie przeskalowane z rozdzielczości 4K do Full HD da lepszą jakość niż takie samo nagranie w Full HD.
Co to jest fokus peaking?
Twój aparat może oferować jeszcze kilka innych opcji, o których warto wiedzieć. Wśród tych opcji znajduje się między innymi focus peaking. Jeśli ustawiasz ostrość manualnie podczas nagrań, powyższa opcja będzie dla Ciebie bardzo pomocna. Pokazuje ona wybranym kolorem krawędzie obiektu, który jest aktualnie ostry. Dzięki temu ostrzenie w trakcie filmowania będzie zdecydowanie łatwiejsze.
Peaking zaznacza Ci obszar w kadrze który jest ostry, dzięki temu zdecydowanie łatwiej ustawić ostrość.
Zebra video – ostrzeżenie przed złym naświetleniem kadru
Kolejna opcja, która często bywa przydatna to zebra – jest to oznaczenie, które pokazuje Ci, które elementy kadru aktualnie są po prostu za jasne. I chociaż często lekkie prześwietlenie można wyeliminować, to warto unikać przepaleń m.in. na twarzach.
Zebra może być oznaczona na różne sposoby. W przypadku aparatów Sony są to czarno-białe paski.
Jaki format video wybrać?
W zależności od tego, co nagrywasz, może Ci się przydać inny format video niż standardowe 16:9. Jak pewnie zauważyłeś większość filmów kinowych nagrywana jest w nieco innych proporcjach niż programy telewizyjne. Ty również możesz tworzyć swoje produkcje w taki sposób. Duża część aparatów oferuje możliwość wyświetlania znaku, dzięki któremu będzie Ci łatwiej ustawić kadr dopasowany do innych proporcji niż klasyczne 16:9. Bezlusterkowce firmy Sony pozwalają na ustawienie znaku w proporcjach 2,35:1.
Będziesz montował film w innych proporcjach niż 16:9? Włącz paski pomocnicze, aby kadrowanie było prostsze.
Histogram czyli moje must have
Ostatnią opcją, która dla mnie powinna być obowiązkowo włączona, jest histogram. Mały wykres w rogu ekranu pokaże Ci, jak dobrze naświetlony jest Twój obraz. Im wyższy będzie wykres po prawej stronie tym ekspozycja jest lepiej dobrana. Uważaj jednak, żeby nie przesadzić! Jeśli wykres będzie dotykał krawędzi oznacza to, że Twój obraz jest prześwietlony.
Widoczny w prawym dolnym rogu wykres to histogram. Jak widać – w kadrze znajdują się prześwietlone obszary.
To co? Do pracy!
Teraz, gdy wiesz jak ustawić aparat do nagrywania video i jakie opcje włączyć, pora szkolić swój warsztat. Powyższy artykuł dał Ci sporo teorii, jednak nic Ci nie da tyle wiedzy, co praktyka. Bierz zatem swój aparat i ruszaj do akcji! :)
Zapisz się newsletter!
Dzięki temu nie przegapisz nowych artykułów, jako pierwszy dowiesz się o darmowych warsztatach foto-video i zgarniesz najlepsze rabaty na zakupy w Cyfrowe.pl! Nie martw się, nie wysyłamy spamu, ani nie piszemy codziennie :) Tylko wartościowe treści!
3 komentarze
25 klatek? Zależy do czego. Do szybkich ruchów kamerą itp to przecież straszny lagg
Witam a zapytam jaki wpływ na zywotnośc matrycy mają godziny kręcenia filmów. Czy jest sposób aby sprawdzić przed kupnem używanego paratu np panasonic lumix ile godzin filmował. Do tej pory udało mi się tylko wyszukać ilość „klapnięć ” migawki , a to nie to samo . Pozdrawiam
W większości aparatów, jeśli nie we wszystkich, nie ma opcji sprawdzenia ile aparat filmował. Wiem, że można było sprawdzić nagrane godziny kiedyś przez aplikację Magic Lantern w Canonach (ale też to nie był dokładny pomiar). Co do samej żywotności matrycy – oczywiście, że film ma na to wpływ, jednak nagrywałem dość sporo wieloma aparatami i tylko w jednym Canonie pojawiły mi się martwe piksele na matrycy. Przy bezlusterkowcach na pewno tak czy inaczej żywotność matrycy jest mniejsza, bo nic jej nigdy nie zasłania (nie ma lustra), więc zużywa się szybciej niż w lustrzankach. Co za tym idzie – cały czas matryca jest podatna na światło wpadające z zewnątrz i cały czas pracuje. Podczas filmowania matryce się również grzeją. Ale sam szczerze przyznam, że mimo używania wielu aparatów do nagrywania to oprócz w/w. Canona, którego kupiłem już mocno zajechanego, nie przydarzyły mi się przygody z matrycami. Jeśli chodzi o sprawdzenie sprzętu przed zakupem używanego – najlepiej nagrać białe tło, czarne tło i jakieś kolorowe i zobaczyć czy na filmie nie pojawiają się niepożądane przebarwienia i/lub martwe piksele. Kupno używanego sprzętu to zawsze loteria, jednak taka na której trudno jest przegrać. W profesjonalnych kamerach występuje przebieg filmowania zapisany w godzinach, jednak w aparatach nie kojarzę, żeby gdziekolwiek coś takiego występowało.