G jak gorąca (i zimna) stopka [słowniczek fotografa]

Czy wiesz, że aby zamienić gorącą stopkę w zimną, wystarczy włożyć ją do lodówki na pół godziny? Oczywiście żartuję – obydwa te mocowania występują niezależnie od siebie, bez związku z temperaturą otoczenia, a ich rozróżnienie umożliwi Ci swobodną pracę z lampami błyskowymi i akcesoriami. Zajrzyj do tego artykułu, aby dowiedzieć się, czym różnią się gorąca i zimna stopka.

Co to jest gorąca stopka?

Gorąca stopka zdobi niemal wszystkie aparaty bezlusterkowe i lustrzanki, a także wybrane aparaty kompaktowe (w szczególności zaawansowane kompakty). Jest to złącze znajdujące się najczęściej nad wizjerem (lub w innym miejscu górnej części obudowy), które pozwala głównie na zamontowanie zewnętrznej lampy błyskowej (ale umożliwia także mocowanie innych sprzętów i akcesoriów). Elektroniczne styki pozwalają na sterowanie zamocowanym sprzętem i komunikację pomiędzy nim a aparatem. Możliwe jest więc przykładowo korzystanie z pomiaru światła czy informacji o zastosowanej ogniskowej, a także otrzymywanie informacji zwrotnych od obsługiwanego przez aparat urządzenia.

Kompatybilność gorącej stopki

Istotną kwestią związaną z gorącą stopką jest zgodność pomiędzy sprzętami. Odnosząc się do ogólnego kształtu, wszystkie gorące stopki na aparatach będą wyglądały tak samo, ale różnić będzie je to, jak rozmieszczone są poszczególne styki. Oznacza to, że dla różnych modeli aparatów należy szukać kompatybilnych lamp błyskowych, wyzwalaczy itp. Jest to sytuacja podobna nieco do tego, jak producenci budują swoje systemy wokół stosowanych przez siebie bagnetów.

Jeśli więc zastanawiasz się, jaką lampę kupić do Twojego aparatu, spieszę z odpowiedzią.

Manualna lampa reporterska

Obecnie wszyscy producenci stosują gniazda gorącej stopki zgodne z normą ISO dla tego podzespołu. Od 2012 roku robi to także Sony, stosujące złącze Multi Interface (w latach 1985-2012 producent ten stosował standard Minolta iISO). Jeśli przyjrzysz się gorącym stopkom aparatów różnych producentów, dostrzeżesz, że mają one zbliżone wymiary i w centralnym miejscu umieszczony pin. Umożliwia on wysłanie impulsu, który wyzwoli błysk w pożądanym momencie.

Niestety w ogólnym zarysie na tym zgodność się kończy. Pozostałe piny rozmieszczone są w różnych miejscach, co może w najlepszym wypadku ograniczać, a w najgorszym zupełnie uniemożliwiać komunikację elektroniczną pomiędzy aparatem a lampą (stopień kompatybilności zależy od tego, jakiej marki jest aparat i lampa błyskowa).

Co to oznacza dla posiadacza lampy błyskowej? To, że jego lampa będzie uniwersalna, gdyż nie wymaga pozostałej komunikacji niż tylko impuls wyzwalający błysk. Zadziała z aparatami FujiFilm, Canon, Nikon, Olympus, Pentax i Sony (z gorącą stopką Multi Interface).

 

 

Automatyczna lampa błyskowa

Inaczej rzecz się ma z automatycznymi reporterskimi lampami błyskowymi. Producenci, chcąc rozwijać swoje systemy i poszerzać je o własne lampy stworzyli układy pinów w gorących stopkach, które utrudniają komunikację pomiędzy lampami a aparatami różnych producentów. Jeśli więc chcesz korzystać z automatycznej reporterskiej lampy błyskowej, konieczne będzie dobranie zgodnego modelu – na szczęście poszczególne modele automatycznych lamp są dostępne w odpowiednich wariantach (do Canon, FujiFilm, Sony Multi Interface itd.).

Odpowiednie informacje znajdziesz w opisie produktu – najczęściej już w samym tytule oferty jeśli jest to produkt niezależnego producenta. W przypadku systemowych reporterskich lamp błyskowych już sama nazwa producenta zdradza, do jakich aparatów jest przeznaczona. Np. lampa Nikon SB-5000 jest przeznaczona rzecz jasna do użytku z aparatami Nikona.

Zimna stopka

Zimna stopka jest najprościej rzecz ujmując gorącą stopką pozbawioną jakiejkolwiek elektroniki. Posiada tzw. sanki, umożliwiające wsunięcie różnego rodzaju sprzętów i akcesoriów. W czasach cyfrowych jest to wciąż przydatne rozwiązanie. Zimne stopki posiadają klatki operatorskie czy inne akcesoria do montowania sprzętu.

Gdy aparaty cyfrowe zaczęły zwiększać swoje możliwości, okazało się, że złącze gorącej stopki może posłużyć nie tylko do mocowania lampy błyskowej. To świetny punkt montażu np. mikrofonu. Okazało się, że w wielu wypadkach nie ma potrzeby korzystania z impulsu elektrycznego czy komunikacji pomiędzy stykami – po prostu przydatny jest sam punkt mocowania akcesoriów. Przykładem może być mini głowica kulowa ze śrubą 1/4’’ do monitora podglądowego. Zobacz poniższe przykłady wykorzystania zimnej stopki (a także gorącej stopki bez wykorzystywania komunikacji elektronicznej), a przekonasz się, jaka moc tkwi w tym prostym patencie.

Podsumowanie

Teraz już wiesz, czym różni się gorąca stopka od zimnej stopki. Myślę, że nie będzie też już problemu z doborem odpowiedniej lampy błyskowej do Twojego aparatu. Zimna stopka to niepozorne mocowanie, ale daje naprawdę wiele możliwości – przekonaj się sam, w ilu różnorodnych akcesoriach jest stosowana w celu zwiększenia możliwości sprzętu.