Zapanuj nad czasem! Rób automatycznie zdjęcia w dowolnych odstępach przez dowolny okres. Wystarczy wykorzystać do tego interwałometr. Choć jego nazwa brzmi jak jakiegoś specjalistycznego narzędzia pomiarowego, to tak naprawdę nie wymaga żadnej fachowej wiedzy. Zajrzyj do tego artykułu, aby dowiedzieć się, do czego służy interwałometr, jak może pomóc Ci podczas wykonywania zdjęć, i czego potrzeba, aby w ogóle móc z niego skorzystać.
Co to jest interwałometr?
Czasami w fotografii zdarzają się sytuacje, w których konieczne jest wykonywanie dużej liczby zdjęć w regularnych odstępach czasu. Zamiast więc każdorazowo podchodzić do aparatu i wciskać spust migawki, korzysta się z interwałometru. To osobne akcesorium lub funkcja w aparacie (niestety nie jest dostępna w każdym modelu), pozwalające na zaprogramowanie kilku kwestii:
- co jaki czas ma następować wyzwolenie migawki (np. co 1 minutę), czyli jaki ma być interwał pomiędzy fotografiami,
- liczba interwałów, czyli ile razy co jakiś czas ma być wykonane zdjęcie,
- liczba zdjęć na interwał (liczba zdjęć wykonywanych po każdej przerwie pomiędzy fotografowaniem przez aparat),
- z jakim opóźnieniem ma wystartować cykl zdjęć,
- parametry ekspozycji (możesz ustawić je samodzielnie w trybie manualnym bądź zdać się na automatykę aparatu),
Zakładka w menu aparatu Nikon umożliwiająca ustawienie parametrów wbudowanego interwałometru. / Źródło: Nikon
Być może udało Ci się już pracować z prostym interwałometrem, czyli samowyzwalaczem. Gdy chcesz przy jego pomocy zrobić sobie autoportrety lub zdjęcia ze znajomymi, także programujesz aparat. Wybierasz, po jakim czasie ma wykonać określoną liczbę fotografii. Interałometr idzie jednak o krok dalej.
Jak działa interwałometr?
Wyobraź sobie, że myślniki (-) wyznaczają przerwy pomiędzy zdjęciami (dajmy na to, że jeden myślnik to 1 sekunda), a jedynka (1) wykonane zdjęcie. Do tego trzeba jeszcze wybrać moment rozpoczęcia pracy interwałometru (fotografowanie może zacząć się natychmiast lub nawet o konkretnej godzinie i dacie).
Interwałometr zaprogramowany na 1 zdjęcie co 4 sekundy w 4 interwałach, rozpoczynający fotografowanie natychmiast, będzie wyglądał tak
1 – – – – 1 – – – – 1 – – – – 1
Natomiast gdy chcesz, aby co te 4 sekundy aparat wykonywał 2 zdjęcia, konieczne będzie ustawienie 2 zdjęć na interwał. Będzie to prezentowało się tak:
11 – – – – 11 – – – – 11 – – – – 11
Z mojego doświadczenia wiem, że początkującym najwięcej problemu sprawia zrozumienie, czym jest ów „interwał”. Słowo to oznacza po prostu odstęp w czasie, a więc w powyższych przykładach będą to te myślniki. Ustawiając więc liczbę interwałów, wybiera się liczbę odstępów pomiędzy robieniem zdjęć. Dopasowując liczbę zdjęć na interwał, dostosowuje się to, ile fotografii wykona aparat pomiędzy tymi odstępami czasu (interwałami).
Myślę, że teraz ustawianie interwałometru powinno być jasne i intuicyjne. Jeśli nie, to na szczęście w dobie fotografii cyfrowej mamy ten luksus, że możesz po prostu bez żadnych kosztów eksperymentalnie poprogramować to narzędzie, i zobaczyć, jaką liczbę zdjęć, w jakich odstępach czasu otrzymasz.
Jeszcze jedna ważne kwestia. Kluczowe są przecież też parametry ekspozycji. Jeśli chcesz ustawić takie same parametry ekspozycji dla każdego zdjęcia (np. przy filmie time lapse wykonywanym przy świetle studyjnym), przed uruchomieniem interwałometru wybierz tryb manualny. Gdy Twój pomysł na fotografie nie wymaga, a wręcz nawet nie możesz mieć takich samych parametrów ekspozycji pomiędzy ujęciami (time lapse wykonywany w zmiennych warunkach plenerowych), to ustaw któryś z trybów automatycznych lub półautomatycznych (pisałem o nich więcej w poniższym artykule z cyklu Słowniczek fotografa).
<< Słowniczek fotografa: preselekcja
Jak skorzystać z interwałometru?
Interwałometr jest często dostępny w menu aparatu. Jest to dobry sposób, aby przećwiczyć sobie programowanie tego narzędzia lub wtedy, gdy korzysta się z niego naprawdę sporadycznie. Gdy jednak chcesz korzystać częściej z interwałometru i użyć go do bardziej złożonych projektów, takich jak time lapse, to polecam zdalne ustawianie i uruchamianie interwałów.
Canon EOS R6 – przykład aparatu z wbudowanym interwałometrem
Najwygodniej interwałometr ustawia się za pomocą wężyka spustowego lub pilota bezprzewodowego. Przydaje się przykładowo wtedy, gdy aparat jest ustawiony w konfiguracji, która utrudnia ustawianie parametrów na jego wyświetlaczu (np. jest usytuowany bardzo nisko nad ziemią). Bezprzewodowy interwałometr pomoże m.in. w fotografii przyrodniczej, umożliwiając ustawianie różnych parametrów z dystansu, nie ryzykując spłoszenia zwierząt.
Bezprzewodowy pilot z interwałometrem – takie urządzenie ma w zestawie odbiornik, więc może być użyte z każdym aparatem (ze złączem gorącej stopki).
Takie akcesoria dają często także więcej możliwości ustawiania parametrów w porównaniu do interwałometru wbudowanego w aparat. Dodatkowo integrują w sobie funkcje wężyka spustowego, zdalnego samowyzwalacza, zapis ostatnio wybranych parametrów czy dwustopniowy przycisk migawki.
Do czego przydaje się interwałometr?
Masz już interwałometr i panujesz nad czasem. Jeśli masz pilot lub wężyk spustowy z opcją ustawiania interwałów, to możesz być nawet jak ten młody chłopak, który zwiedzał metro w klipie Bomfunk MC’s – Freestyler i zamrażał ludzi, bawiąc się czasem. Ale poważnie – do czego może się przydać interwałometr?
Time lapse
Interwałometr jest niezbędny do robienia time lapse’ów, gdzie na film składa się setka lub tysiące fotografii, wykonywanych w systematycznych odstępach czasu (interwałach). Oczywiście obecnie wykonywanie takich filmów ułatwiają gimbale, programowalne głowice czy smartfony, ale wciąż w wielu sytuacjach, zwłaszcza bardziej nietypowych, konieczne okaże się sięgnięcie po klasyczny interwałometr.
Zdjęcia astronomiczne
Interawłometr umożliwia przykładowo wykonywanie sekwencji zdjęć w celu „łapania” spadających gwiazd. Pomaga także w gromadzeniu światła ciał niebieskich, tak aby potem w oprogramowaniu składać je w piękne obrazy. Przydaje się także przy robieniu ujęć z tzw. star trails. Zastosowań jest więcej – interwałometr to niezbędny element wyposażenia każdego astrofotografa i astrofotografki.
Fotografia produktowa
Gdy masz do sfotografowania wiele ujęć wariantów produktów (np. wersji kolorystycznych), możesz ustawić interwałometr tak, aby tylko sprawnie przestawiać rzeczy prezentowane przed obiektywem, a aparat automatycznie wykona ekspozycję. To sprawniejszy sposób pracy niż każdorazowe, ponowne naciskanie spustu migawki. Przy bardzo dużej liczbie produktów potrafi to zrobić różnicę.
Fotografia przyrodnicza
Zdjęcia wykonywane z interwałami mogą posłużyć do obserwowania danego obszaru. Aparat można więc ustawić jako swoistą fotopułapkę. Można to wykorzystać do zbadania bioróżnorodności danego obszaru przez jakiś czas, tak aby potem skupić się samodzielnie na poszczególnych gatunkach.
Fotografia sportowa
Interwałometr pozwala monitorować boisko czy tor, i zbierać materiał tak, aby w post produkcji wybrać kluczowe momenty akcji. Takie zaprogramowanie aparatu umożliwia jednemu fotografowi rejestrować arenę sportową z kilku punktów widzenia (za pomocą kilku aparatów).
Fotografie zjawisk
Gdy chce się zarejestrować postępy jakiegoś zjawiska, warto sięgnąć po interwałometr. Mam na myśli przykładowo fazy zaćmienia Księżyca lub Słońca, czy formowanie się chmur burzowych. Jest to zastosowanie zbliżone do time lapse, ale chodzi mi o wykorzystanie zebranego materiału nie do stworzenia filmu poklatkowego, lecz np. połączonego obrazu ukazującego różne fazy jakiegoś cyklu. Przyda się także wtedy, gdy zechcesz zrobić całkiem popularne, złożone fotografie, ukazujące płynne przejście dnia i nocy w obrębie pojedynczego kadru.
Podsumowanie
A więc teraz nie pozostało nic innego, jak iść… na kawę lub herbatę, a aparat niech robi zdjęcia za Ciebie. Interwałometr pomimo swojej twardo brzmiącej nazwy, jest przyjemny w obyciu. Niech więc już dziś trafi do Twojego fotograficznego przybornika. Zajrzyj do poniższych tekstów, w których interwałometr odegrał jedną z kluczowych ról.
Zaćmienie Księżyca – przygotuj się do sfotografowania najdłuższego zaćmienia w tym stuleciu!
Podziel się w komentarzu, czy i do czego wykorzystujesz interwałometr? W artykule podałem kilka zastosowań tego narzędzia, ale czy masz jeszcze jakieś pomysły, gdzie może się przydać?
Zapisz się także do newslettera, aby być na bieżąco z naszymi poradnikami, testami i inspiracjami.
