Rozdzielczość obrazu, jasność wyrażona w lumenach, technologie takie jak np. HDR10, wbudowane głośniki, duża liczba złączy – to parametry, o których najczęściej mówi się w odniesieniu do projektorów. Jest jednak jeszcze jedna istotna kwestia – współczynnik projekcji. Parametr ten określa, jakiej wielkości obraz da się uzyskać w danym pomieszczeniu. Dlatego zastanawiając się, jaki projektor wybrać, zwróć na niego szczególną uwagę. Dzięki temu artykułowi dowiesz się jak z łatwością poznawać możliwości każdego projektora i jak idealnie dobrać go do tego, gdzie będziesz go wykorzystywać.
Co to jest współczynnik projekcji?
Najprościej rzecz ujmując, współczynnik projekcji to parametr, który mówi jakiej szerokości obraz da projektor ustawiony w danej odległości od obrazu. Czyli przykładowo informuje, że projektor oddalony od ekranu projekcyjnego (lub ściany) o 120 cm da obraz o szerokości 60 cm. Jest on wyrażony przykładowo 0,8:1 lub skrótowo 0,8. Parametr ten przyjmuje różne wartości, ale zapisuje się go x:1. gdzie w miejscu x mogą pojawiać się liczby większe lub mniejsze od 1.
W zależności od tego, jak daleko od ekranu będzie znajdował się projektor, uzyskasz obraz o różnej szerokości. Decyduje o tym współczynnik projekcji.
Można więc zauważyć, że dla współczynnika projekcji 1:1 szerokość obrazu będzie równa odległości projektora od ekranu. Czyli przykładowo dla odległości od ekranu równej 100 cm szerokość wyświetlanego obrazu wyniesie 100 cm.
Aby w przybliżeniu poznać szybko szerokość ekranu, jaką uda się otrzymać z danej odległości, należy podzielić tę odległość przez współczynnik projekcji (a dokładniej liczbę znajdującą się przed :1). W powyższym przykładzie 100 cm podzielone przez 1 daje właśnie 100 cm. Jednakże większość projektorów oferuje zupełnie inne wartości tego parametru. I tak przykładowo:
- Dla współczynnika projekcji 1.46:1 przy odległości od ekranu 100 cm szerokość obrazu wyniesie ok. 70 cm (bo 100 cm podzielone przez 1,46 wynosi ~ 68,49), a jego przekątna wyniesie 35 cali.
- Dla współczynnika projekcji 0.8:1 przy odległości od ekranu 100 cm szerokość obrazu wyniesie ok. 164 cm. (Bo 100 cm podzielone przez 0,61 wynosi równe 163,93), co daje przekątną 81 cali.
Powyższy przykład pokazuje, że im mniejsza liczba przed :1 w parametrze współczynnika projekcji, tym większy będzie obraz z mniejszej odległości. Jakie daje to korzyści?
Wielkość wyświetlanego obrazu a pomieszczenie
Przede wszystkim współczynnik projekcji ma znaczenie przy wybieraniu projektora do kina domowego czy sali konferencyjnej. Podczas tworzenia instalacji należy zastanowić się, jaki obraz chce się uzyskać. To z kolei uzależnione jest także od oferowanej przez dany model projektora rozdzielczości.
O ile wiele modeli projektorów biznesowych i edukacyjnych oferuje maksymalną przekątną obrazu wynoszącą 300 i więcej cali, o tyle przy małej niskiej rozdzielczości np. XGA, taki obraz trzeba oglądać z dużej odległości, aby poprawnie się prezentował. Projektory Full HD i 4K dają dużo większe możliwości w tym zakresie.
Generalnie jednak upraszczając sprawę, chodzi o to, aby projektor w danym pomieszczeniu pozwolił w ogóle uzyskać oczekiwaną przekątną obrazu. Otóż mając do dyspozycji projektor o współczynniku kontrastu wynoszącym 1.46:1 i marząc o obrazie o przekątnej 200’’, należałoby go ustawić w odległości 5,89 m od ściany*. W wielu pomieszczeniach jest to niemożliwe. Co więcej taki projektor dla 100’’ potrzebuje niemal 3 metry przestrzeni przed ekranem. Taki projektor może jeszcze w dużych salach się sprawdzi, ale w kinie domowym przeciętnie zapewni maks. 70-calowy ekran.
*dla uproszczenia myśli zostawmy z boku kwestie wysokości pomieszczenia, proporcje obrazu itp. Zostawiam też z boku to, że niektóre krótkoogniskowe i standardowe projektory zapewniają maks. obraz o przekątnej 120’’.
Wiele modeli projektorów posiada współczynnik projekcji, który umożliwia uzyskiwanie bardzo dużych obrazów jedynie w dużych pomieszczeniach, gdzie możliwe jest znaczne oddalenie urządzenia od powierzchni projekcyjnej.
W tych rozważaniach mowa jest o odległości projektora od powierzchni projekcyjnej. Czym innym jest jednak to, jak daleko od ekranu mogą usiąść widzowie, aby zapewnić sobie najlepszą jakość i wrażenia podczas seansu. Jak już wspomniałem przesądza o tym natywna rozdzielczość projektora.
Ale już projektor o współczynnik projekcji 0,61:1 pozwala na wyświetlenie 100-calowego obrazu z odległości tylko ok. 120 cm. Warto więc w taki sposób myśleć o możliwościach danych urządzeń, aby móc cieszyć się pożądaną wielkością obrazu.
Projektory ultrakrótkoogniskowe i krótkoogniskowe
Ciekawą opcją dla tych, którzy dysponują mniejszym pomieszczeniem są projektory ultrakrótkoogniskowe i krótkoogniskowe. Słowem te, które mają bardzo niski współczynnik projekcji. Mają one specjalną konstrukcję, która pozwala na uzyskiwanie bardzo dużego obrazu z naprawdę małych odległości. Ich współczynnik projekcji wynosi przykładowo 0,35:1. Oznacza to, że taki model daje obraz o przekątnej 100’’ już z odległości 44 cm. Przy odległości wynoszącej 29 cm zapewni obraz 80-calowy. Można go więc postawić właściwie tuż pod ścianą, aby cieszyć się bardzo duża projekcją.
Acer ApexVision L811 to przykład ultrakrótkoogniskowego projektora, który pozwala na wyświetlanie obrazu o dużej przekątnej nawet wtedy, gdy stoi tuż pod ekranem.
Takie konstrukcje są jednak nieco droższe, ale z pewnością – w szczególności w przypadku kina domowego – warto szukać urządzeń o niskim współczynniku projekcji.
Zoom optyczny
Czasami jest tak, że projektor może być wykorzystywany w różnych pomieszczeniach – czy to w domu czy w biurach, szkołach lub innych miejscach publicznych. Aby dać sobie większą swobodę w ustawianiu wielkości obrazu warto skorzystać z projektora zoomem. Ta opcja jest dobra również dla tych, którzy lubią przemeblowywać pomieszczenie lub przewidują przeprowadzki.
Zoom pozwala na zmianę wielkości obrazu bez przestawiania projektora. Jeśli ustawię projektor z współczynnikiem projekcji równym 1,59:1 w odległości 100 cm od ekranu lub ściany to uzyskam obraz o szerokości ok. 63 cm (przekątna 29’’). W przypadku projektorów pozbawionych zoomu ta wartość jest niezmienna – aby zmienić rozmiary obrazu trzeba przestawić sprzęt.
Niektóre modele projektorów zapewniają 1,6-krotny zoom, umożliwiając dużo łatwiejsze dostosowanie projekcji.
Jeśli jednak dysponujesz zoomem, możesz wyciągnąć asa w rękawie. Przykładowo mając zoom 1,3x ustawiając maksymalną wartość powiększenia, a przy tym nie przestawiając w ogóle sprzętu, Twój obraz „urośnie” do szerokości 83 cm (przekątna 37’’). Jak widać na tym przykładzie daje to bardzo duże możliwości, ułatwiając ustawienie projektora w pomieszczeniu.
Manipulować obrazem można jeszcze za sprawą zoomu cyfrowego. Jest to jednak rozwiązanie, które nie przestawia układu optycznego projektora, tylko powiększa (lub zmniejsza) sam obraz. Wpływa to więc na jakość projekcji i choć jest to przydatne w przypadku rozwiązań biznesowych czy edukacyjnych, o tyle w kinie domowym nie jest najlepszym rozwiązaniem (choć awaryjnie zawsze się przyda mieć taką opcję).
Kalkulatory odległości projektorów
Chociaż powyższe przykłady pozwalają na przybliżone oszacowanie, jak współczynnik projekcji wpływa na rozmiary obrazu, to jednak dla precyzyjnych rozważań najlepiej jest posłużyć się kalkulatorem odległości online. Takie narzędzie dostępne jest na stronach producentów.
Przykładowy kalkulator projekcji na stronie Epsona. Takie narzędzie pozwala na swobodną zmianę parametrów obrazu czy położenia w pomieszczeniu projektora, aby móc na bieżąco sprawdzać, jak to wpłynie na projekcję. Kalkulatory poszczególnych producentów pozwalają na wykonywanie symulacji w oparciu o prawdziwe modele projektorów.
Polecane modele projektorów ultra i krótkoogniskowych
Acer L811
Projektor, który umożliwia uzyskanie obrazu o przekątnej 120” już z odległości 30 cm. Dzięki temu możemy go postawić tuż pod ścianą i cieszyć się bardzo dużym obrazem. Poza tym zapewnia szereg funkcji, ułatwiających oglądanie i słuchanie ulubionych multimediów – łączność bezprzewodową, częstotliwość odświeżania 240 Hz przy 1080p czy wbudowany głośnik z technologią Acer TrueHarmony.
Optoma CinemaX P2
Specyficzna budowa od razu wskazuje, kiedy ma się do czynienia z projektorem ultrakrótkoogniskowym. Optoma CinemaX P2 oferuje współczynnik projekcji wynoszący tylko 0,25:1. Dodatkowo to wyjątkowo wydajny projektor, który zapewnia obraz True 4K, jasność 3000 ANSI lumenów czy zintegrowany soundbar z Dolby Digital 2.0.
XGIMI Aura 4K
100-calowy obraz z 20 cm – czemu nie? Kolejny ultrakrótkoogniskowy projektor wyróżnia się przy tym zastosowaniem systemu operacyjnego Android TV 10.0, co czyni go samodzielnym, niezależnie działającym urządzeniem. Nie trzeba go podłączać do komputera czy innych zewnętrznych sprzętów, aby móc cieszyć się pełnym dostępem do multimediów.
Epson EH-LS500W
Kolejny przykład bardzo ciekawego designu i krótkiego rzutu. Ten model na tle konkurencji wyróżnia się jasnością, która wynosi aż 4000 ANSI lumenów. To sprawia, że świetnie sprawdzi się także w salach konferencyjnych, czy do innych zastosowań, gdzie wyciemnianie pokoju byłoby niewygodne.
LG HF85LS
Ten model to rekordzista w tym zestawieniu ultrakrótkoogniskowych projektorów. Jego współczynnik projekcji wynosi tylko 0,19:1 i pozwala na uzyskanie obrazu o przekątnej 100” z zaledwie 12 cm. Do tego oferuje laserowe źródło światła, rozdzielczość Full HD czy funkcję webOS 4.0, co czyni go świetnym kandydatem na główny element wyposażenia kina domowego.
Inne artykuły o projektorach
Zajrzyj także do poprzednich artykułów związanych z projektorami. Dowiesz się z nich wszystkiego na temat pozostałych parametrów projektorów oraz jak wybrać ekran do kina domowego!
