Do grania w piłkę nożną w zasadzie wystarczy futbolówka i umowna bramka choćby ustawiona pomiędzy dwoma plecakami – ile to wielkich zwycięstw i dramatycznych porażek miało miejsce w takich okolicznościach. Nie zmienia to jednak faktu, że do profesjonalnego uprawiania piłki nożnej potrzeba nieco więcej wyposażenia. Podobnie jest z fotografią sportową, która, choć kojarzona głównie z teleobiektywem, do zawodowego realizowania potrzebuje nieco więcej osprzętu. Jakiego?
Poradnik ten kieruję do początkujących fotografów sportowych, którzy marzą w przyszłości zająć się zawodowo tą dziedziną lub tych, którzy przygotowują się do pierwszego profesjonalnego zlecenia. Zawodowcy już mają ten sprzęt i używają go, czekając na decydujące akcje i momenty. Szczęśliwcy przywiozą pełne emocji ujęcia, ukazujące zaangażowanie w grę obu drużyn, wymianę ciosów i sportowe wrażenia kipiące z fotografii każdej z ekip, pechowcy dostaną delegacje na mecz polskiej reprezentacji piłki nożnej. Zabierzmy się do pracy, aby dołączyć do tej pierwszej grupy.
Źródło: Wikimedia Commons na licencji CC BY 2.0
Oczywiście fotografia sportowa to nie tylko wielkie areny i największe turnieje na świecie. To także niższe ligi czy okręgówki, w których też można znaleźć wiele ciekawych ujęć. Na koniec to przecież także zawody amatorskie, również pełne pasji. Niezależnie od tego, co rozumiesz poprzez swoją fotografię sportową, poniżej znajdziesz kilka pomocnych wskazówek.
Aparat do fotografii sportowej
Aparat musi być szybki jak czepek Michaela Phelpsa, cień Usaina Bolta i powrót polskiej reprezentacji z turnieju (OK, już nie będę się nad nimi pastwił). Błyskawiczny AF, szybki procesor obrazu (w nowszych modelach nawet podwójny układ), ekspresowy tryb zdjęć seryjnych czy zawrotnie krótkie czasy naświetlania – to check lista każdego aparatu do fotografii sportowej. Ciekawym uzupełnieniem są rozwiązania takie jak np. tryb Action Priority zdolny rozpoznawać główny obiekt w zawodach sportowych (dostępny w Canon R1 czy Canon EOS R5 mark II). Podstawą jest także podwójny slot kart pamięci zgodny z najszybszymi nośnikami.
Canon EOS R1 to przykład aparatu idealnego do fotografii sportowej. Jest to jednak model adresowany do zawodowców, a początkujący adepci tej dziedziny fotografii mogą sięgnąć po inne wydajne modele pełnoklatkowych bezlusterkowców, takie jak np. Nikon Z5, Sony A7 III, Nikon Z6 II czy Canon EOS R6 Mark II.
Wybór aparatu do fotografii sportowej to temat na osobny artykuł, na który myślę, że przyjdzie jeszcze pora, a na razie zostawiam Cię z naszymi dotychczasowymi materiałami, które być może pomogą Ci znaleźć odpowiedni sprzęt.
Obiektyw do fotografii sportowej
Myślisz fotografia sportowa – widzisz fotografkę lub fotografa z długim teleobiektywem. Ale chociaż wielu początkujących fotografów sportowych śni o teleobiektywie 400 mm tak jak zawodnicy o sportowych medalach, to w torbie, którą zabierzesz na zawody, powinny być także inne szkła – i to czasami zaskakujące. Wielu fotografów i fotografek zajmujących się sportem zdradza, że ich zestaw obejmuje także obiektywy szerokokątne do pokazywania aren czy robienia szerokich ujęć z bliska, reporterskie zoomy, a także klasyczne portretówki. Do tego dochodzą jasne telezoomy, takie jak np. 70-200 mm. Więcej na temat tego, jakie obiektywy do fotografii sportowej wybrać, dowiesz się z poniższych tekstów.
Aby jeszcze bardziej przybliżyć centrum akcji, fotografowie sportowi używają telekonwertery.
Monopod dla fotografa sportowego
Oglądając zdjęcia z zawodów sportowych, warto docenić nie tylko wysiłek sportowców widoczny w kadrach, ale także trud obecny poza ramką fotografii, który w stworzenie tych obrazów musieli włożyć fotografowie sportowi. Aby jednak osłodzić sobie ten mozół, sięgają po monopody. To akcesorium powinno stać się Twoim istotnym elementem wyposażenia. Pozwala odciążyć ręce podczas używania ciężkich zestawów obejmujących pełnoklatkowe aparaty i długie teleobiektywy.
Monopod to jeden z podstawowych elementów wyposażenia każdego fotografa i fotografki sportowej.
Ale wygoda to nie jedyny powód, dla którego monopod dostaje wejściówkę na stadion. Chodzi także o stabilizację zestawu, a także o ułatwienie kadrowania i śledzenia akcji. Monopod jest lepszym wyborem niż statyw, gdyż zwiększa mobilność i ułatwia szybkie obracanie się ze sprzętem, gdy akcja przeniesie się szybką kontrą na drugą część boiska.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze monopodu? O tym napisałem już osobny artykuł.
Głowica gimbalowa do fotografii sportowej
Nie wszyscy zawodowcy korzystają z głowicy gimbalowej, ale jest duże grono fachowców, którzy chwalą sobie ten element wyposażenia. W szczególności Ci relacjonujący zawody, w których zawodnicy poruszają się także znacznie w osi pionowej i robią to w dodatku bardzo dynamicznie. Pisząc prościej, mam na myśli takie dyscypliny jak np. windsurfing, kitesurfing, skateboarding czy inne sporty ekstremalne, w których dużo jest wyskoków w górę (np. w dirt jumpingu).
Jaka głowica gimbalowa? Oczywiście taka, która w ogóle udźwignie Twój zestaw foto. Ale istotne jest także to, żeby zapewniała swobodne ruchy, można było ją szybko złożyć i zablokować na czas transportu i aby sama w sobie była lekka, tak aby podróżowanie pomiędzy stanowiskami nie było zbytnim obciążeniem.
Osłony przeciwdeszczowe
Nie ma lekko – zawody sportowe odbywają się często pomimo niesprzyjających warunków atmosferycznych. Deszcz czy śnieg utrudniają nie tylko grę i przesądzają niekiedy o wyniku spotkania, gdy w decydującym karnym zawodnik poślizgnie się i nieczysto trafi w piłkę, ale także wpływają na zdjęcia. Z jednej strony mogą podkreślić dramatyzm akcji i dać świetne efekty na fotografiach, a z drugiej sprawiają, że praca fotografów sportowych staje się jeszcze trudniejsza. A sprzęt wymaga dodatkowej ochrony.
Liczne uszczelnienia korpusów aparatów i obiektywów czy zgodność z normami IP sprawiają, że obecnie mniej trzeba drżeć o sprzęt, ale wciąż w przypadku ulewnej pogody konieczne może być sięgnięcie po dodatkowe zabezpieczenia. Z pomocą przychodzą wspomagacze, które przejdą kontrolę antydopingową – osłony przeciwdeszczowe.
Jak takową osłonę dobrać? Sprawdź przede wszystkim wymiary swojego zestawu fotograficznego, aby dopasować konkretny model pokrowca przeciwdeszczowego.
Rękawice dla fotografa
Jeśli fotografujesz sporty zimowe, to zabezpieczenie się przed zimnem, będzie takim samym priorytetem, jak zdobycie dobrego miejsca przy trasie slalomu czy skoczni. Fotografowie sportowi – podobnie jak przyrodniczy – muszą znaleźć odpowiednie rozwiązanie, stanowiące kompromis pomiędzy ochroną przed zimnem, a sprawną obsługą aparatu. Z pomocą przychodzą specjalistyczne rękawice dla fotografów, których głównym wyróżnikiem są rozwiązania, zwiększające precyzję obsługi aparatu (przede wszystkim zdejmowana nakładki na palcu wskazującym i kciuku). Ciekawym uzupełnieniem są mini kieszonki na karty pamięci SD czy klucze do monopodów.
Battery grip
Tak jak sportowcom, tak i fotografom sportowym potrzebny jest większy zapas energii, wystarczający na całe zawody, tak by dowieźć wynik bądź wszystkie zdjęcia. Battery grip daje pewność, że aparat nie wysiądzie w połowie decydującej akcji. A że część modeli umożliwia wymianę jednego rozładowanego akumulatora w czasie pracy drugiego, to można uzyskać niemalże nieograniczony zapas energii. W szczególności, iż akumulatory takie jak np. Mathorn można ładować poprzez USB-C nawet na stadionie bez dostępu do gniazdka, np. z powerbanku.
Jaki battery grip wybrać? O tym też już pisałem, tak więc podrzucam link. Przeczytaj także o akumulatorach zasilanych poprzez USB-C w artykule Huberta Multany.
Baterie Mathorn (nie tylko) w podróży czyli zasilaj aparat bez ładowarki
System przesyłania danych
Zrobić ikoniczne zdjęcie z zawodów sportowych to jedno, ale trzeba je jeszcze błyskawicznie udostępnić. W przeciwnym razie, choć doskonałe to w sprincie po stanie się viralem może ubiec je inny kadr innego fotografa sportowego. Aby więc szybko udostępniać materiały, zaplanuj sobie odpowiednie rozwiązanie. Większość aparatów umożliwia łatwe przesyłanie zdjęć i filmów za pomocą wbudowanej komunikacji bezprzewodowej np. do pamięci smartfona (przykładowo Canon EOS R1 oferuje łączność Wi-Fi 6E z antenami MIMO i Ethernet 2.5G BASE-T), jednakże, aby skorzystać m.in. z bezpośredniego zapisu danych na dysk twardy komputera agencji fotograficznej czy redakcji, może być konieczne sięgnięcie po bezprzewodowy nadajnik.
Podsumowanie
Koniec meczu! Dziękuję za wspólne przygotowywanie się do przeżywania i uwieczniania sportowych emocji. W tej serii Poradników kupującego – poświęconych kompletowaniu sprzętu z myślą o konkretnej dziedzinie fotografii – pomijam akcesoria wspólne w zasadzie dla każdego rodzaju robienia zdjęć, czyli kart pamięci, zapasowych akumulatorów, filtrów itp. Niemniej podrzucam poniżej linki do tekstów, które będą pomocne, jeśli zakup tych elementów wyposażenia także jest jeszcze przed Tobą.
Karta pamięci – wszystko, co powinieneś wiedzieć przed zakupem
Jaki aparat i akcesoria kupić na start? Wyprawka dla fotografa
