Jak uchwycić krajobraz w obiektywie? Fotografia krajobrazowa dla początkujących

Fotografia krajobrazowa towarzyszy nam od najmłodszych lat. Na pewno większość z nas ma zdjęcia z dzieciństwa na tle polskich gór, morza lub innego atrakcyjnego widoku. Dla wielu są to bezcenne pamiątki z wakacji czy urlopu. W niniejszym wpisie znajdziesz informacje na temat sprzętu i technik przydatnych w tej niezwykle wdzięcznej dziedzinie fotografii.

Na co zwrócić szczególną uwagę podczas fotografowania?

Ustawienia aparatu

W przypadku fotografii krajobrazowej ważne jest, aby głębia ostrości rozciągała się na znaczną część kadru. Dlatego też warto wiedzieć jaka jest odległość hiperfokalna używanego obiektywu – można ją sprawdzić na przykład przy pomocy aplikacji na smartfony lub pod tym linkiem. W najprostszych słowach jest to odległość na którą ustawiamy ostrość, aby obiekty były ostre od jej połowy do nieskończoności, zatem jeśli hiperfokalna wynosi 2 m to obiekty w odległości od 1 m do nieskończoności będą wydawały się ostre. Na rozkład głębi ostrości wpływa również przysłona – jej przymknięcie oddziałuje na dwie pożądane cechy w fotografii krajobrazowej – ostrość – można w (dużym) uproszczeniu powiedzieć, że im mniejszy otwór względny tym ostrzejszy obraz uda się uzyskać, a – głębia ostrości – rozciągnie się, co możecie zobaczyć na podlinkowanej stronie. Pomiar światła warto ustawić na matrycowy, pozwoli to uniknąć prześwietleń i niedoświetleń oraz ułatwi obróbkę.

Pokaż ludzi

Zdjęcie bardzo często zaburza odbiór miejsca, wydaje się, że odległości są niewielkie, a góry niskie. W takich sytuacjach warto dodatkowo umieścić w kadrze człowieka, który pełni rolę punktu odniesienia – nagle odległości wydają się znacznie większe.

Fotografuj o różnych porach roku

Mamy szczęście, że możemy doświadczyć wszystkich pór roku, każda jest na swój sposób niepowtarzalna, korzystajmy z tego!

Niezależnie od pory roku warto wstać wcześnie – przed świtem, aby mieć możliwość fotografowania w trakcie tzw. złotych godzin, gdy kolor światła jest najatrakcyjniejszy. Na szczęście możemy ich doświadczyć dwa razy dziennie, więc nie ma powodu do zmartwień, nawet jeśli nie jesteś rannym ptaszkiem.

Niezbędny sprzęt

Aparat i obiektyw

Ogromnym plusem fotografii krajobrazowej jest fakt, iż do wykonania atrakcyjnych zdjęć nie wymaga ona najlepszej i najnowocześniejszej matrycy czy autofokusa. Oczywiście nowe konstrukcje będą niosły ze sobą parę przydatnych cech, jak np. szerszy zakres dynamiczny, ale nie jest to w mojej ocenie niezbędne. Znacznie ważniejszą rolę będzie odgrywał obiektyw, a raczej obiektywy – polecam zestaw, w skład którego wejdą: (ultra)szerokokątny (tzw. UWA od angielskiego „ultra wide angle”) i krótki teleobiektyw. Pierwsze szkło dobrze, aby miało zakres około 16-40 mm (ekwiwalent dla pełnej klatki), natomiast jako drugie świetnie sprawdzi się 70-200/4.

Obiektywy UWA są chyba najchętniej wykorzystywane w fotografii krajobrazowej – pozwalają na objęcie szerokiego planu, co jest bardzo przydatne podczas wykonywania panoram. Jednym z moich ulubionych obiektywów tego typu jest Canon 10-18/4.5-5.6, który zadziwia nie tylko optyką, ale i ceną. Natomiast teleobiektyw może posłużyć do „wycięcia” interesującego fragmentu.

Wśród polecanych obiektywów szerokokątnych pod matryce APS-C mamy też:

• Sigma 10-20 mm w obu wersjach (f/3.5 oraz f/4.5-5.6)
• Tamron 10-24 mm f/3.5-4.5
• Tokina 11-20 mm f/2.8 lub 11-16 mm f/2.8

Natomiast osoby posiadające aparaty z matrycą formatu 35 mm mogą rozważyć zakup:

• Canon 16-35 mm f/4 L IS
• Canon 16-35 mm f/2.8 L II
• Tamron 15-30 mm f/ 2.8 VC USD
• Nikon 16-35 mm f/4

Statyw

Bez wątpienia statyw bardzo przydaje się w fotografii krajobrazowej. Z uwagi na fakt, że najpewniej będzie się go nosić na (bardzo) długie dystanse, ważne jest, aby był przede wszystkim lekki. Nośność nie jest najważniejsza, gdyż polecane przeze mnie zestawy nie są specjalnie ciężkie i większość statywów da sobie z nimi radę. Zwróciłbym tylko uwagę na to, aby posiadał na wyposażeniu poziomicę, która znacznie ułatwi fotografowanie w nierównym terenie. Statyw przyda się do zdjęć z długim czasem naświetlania, który nadaje bardzo atrakcyjny wygląd nieba i wody.

Przydatne akcesoria

Filtry

Filtry szare, zarówno połówkowe jak i całe, należą do tej grupy filtrów, których działania nie da się zasymulować w programie graficznym. Sprawdzą się one zawsze w warunkach nadmiernego oświetlenia, co może mieć miejsce podczas fotografowania krajobrazu. Zachęcam do zapoznania się z artykułem na temat filtrów szarych.

Podobnie sytuacja wygląda z filtrami polaryzacyjnymi, umożliwiają one zwiększenie kontrastu między niebem a chmurami oraz ograniczają odblaski od wody, szyb itp. Teoretycznie da się w programie graficznym osiągnąć efekt taki jak podczas ich stosowania, ale … mnie bardziej cieszy czas spędzony na świeżym powietrzu z aparatem w ręku niż z myszką przed komputerem. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule Filtr polaryzacyjny – recepta na udane wakacyjne zdjęcia.

Zdalne wyzwalanie

Długie czasy ekspozycji wymagają odpowiedniej stabilizacji aparatu, dlatego też warto zaopatrzyć się w urządzenie do zdalnego wyzwalania migawki np. wężyk spustowy lub pilot bezprzewodowy. Wraz z trybem wstępnego podnoszenia lustra pozwolą Ci na wykonywanie nieporuszonych zdjęć nawet przy długiej ekspozycji.