Jak sprawdzić czy plik nadaje się druku? Wymiar, format, rozdzielczość, DPI i inne ciekawostki

Mianem DTP określa się czynności, które należy wykonać przygotowując plik do druku, tak aby wydruk był zgodny z oczekiwaniami. Chociaż jest to wiele różnorodnych zadań, których trzeba się podjąć – od kolorystyki, przez określenie spadów, po wykonywanie próbek itp., to zawsze podstawą jest rozdzielczość pliku. Ma to zastosowanie także do prostego drukowania zdjęć w domu. Aby poradzić sobie z tym zadaniem nawet na domowej drukarce, warto wyjaśnić sobie, czym różni się format, wymiar i rozdzielczość zdjęcia.

Często otrzymuję pytanie w stylu „Cześć Mikołaj, czy ten plik nadaje się do druku?”. Poprzez to pytanie zazwyczaj ktoś ma na myśli, czy taki plik pozwoli na uzyskanie satysfakcjonującego, wyraźnego i szczegółowego wydruku. Takiego, który będzie wolny od tzw. pikselozy, czyli wyraźnie widocznych poszczególnych pikseli, które szpecą wydrukowane zdjęcie i najczęściej uniemożliwiają jego użycie.

W takich sytuacjach niestety moja odpowiedź najczęściej brzmi „nie”. Często zdarza się, że zapominamy o sprawdzeniu parametrów pliku (albo nie wiemy, które z nich są ważne). Po prostu wybieramy te zdjęcie ze smartfona, które najbardziej nam się podoba i drukujemy. Po wyjściu wydruku z drukarki okazuje się, że zdjęcie wygląda, krótko mówiąc, brzydko. Pomijając profesjonalne przygotowanie do druk,  w takich amatorskich zastosowaniach największym problemem jest zła rozdzielczość zdjęcia. A że ona jest powiązana z wymiarami i formatem fotografii, warto przyjrzeć się bliżej wszystkim tym pojęciom.

Czy zdjęcie ze smartfona można wydrukować na A4?

Chcesz wydrukować zdjęcie ze smartfona jako pamiątkę o wymiarze A4? Spójrz jakie warunki powinien spełniać Twój plik.

Wiele osób sądzi, że wystarczy spojrzeć na długość boków pliku zdjęciowego (np. 3000×2000 pikseli), a im większe wymiary – tym lepiej. Tutaj jednak czają się 2 pułapki.

To, że zdjęcie wydaje się duże na ekranie i wygląda całkiem dobrze, nie oznacza, że takie będzie też w druku. Dobrze ilustrującym to przykładem jest sytuacja wyświetlania obrazów przez projektor. Mały plik wyświetlany z komputera na projektorze może wyglądać całkiem ok, co osoby nieobeznane z drukiem interpretują jako możliwość uzyskania 1:1 tak samo satysfakcjonującej odbitki. Niestety tak się nie da.

Kiedy więc wymiary zdjęcia są odpowiednie? Przyjmuje się, że wtedy, gdy rozdzielczość zdjęcia wynosi 300 DPI. Spójrz. Poniższe zdjęcie ma wymiary 3000×2000 pikseli. Wydaje się, że to całkiem duży obraz. Większy niż wymiary powszechnie stosowanych monitorów, stąd na tych ekranach wyświetla się fullscreen w bardzo dobrej jakości. Nieobeznani z drukiem uznają więc, że można z niego uzyskać spory wydruk. Sprawdźmy!

Jak widać, plik początkowych 72 DPI pozwala na wydruk w formacie aż 105 cm. Wygląda to obiecująco, ale taka wartość DPI sprawi, że wydruk będzie cechował się pikselozą. Ustawiając wartość 300 DPI, okazuje się, że ten plik pozwala na uzyskanie wydruku o wymiarach około 25×17 cm. Do wydruku wielkoformatowego trochę brakuje. Jest to więc druga pułapka, która sprawia, że wiele osób zakłada, iż duże rozmiary zdjęcia pozwolą na uzyskanie dużego wydruku. Nie, kluczowa jest rozdzielczość!

Istnieje jeszcze pojęcie formatu zdjęcia. Odnosi się jednak ono do zapisu standaryzowanych długości boków wydruków czy odbitek, takich jak np. 10×15, 13×18, A4 czy A3. Przykładowo format 10×15 oznacza, że zdjęcia ma około 10×15 cm. To „około” wynika z tego, że w rzeczywistości ze względu na spady (elementy, które zostaną odcięte przy wydruku) wielkość zdjęcia może różnić się o kilka milimetrów.

Kup papier fotograficzny w naszym sklepie>>

Jak sprawdzić rozdzielczość pliku?

Można to zrobić w oprogramowaniu graficznym. W Photoshopie wystarczy wejść w opcję Rozmiar obrazu.

Jeśli nie posiadasz takiego programu, możesz to szybko obliczyć samodzielnie. Kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz informacje o pliku, a następnie skorzystaj z poniższego wzoru.

• Szerokość pliku zdjęciowego w pikselach / wartość wymaganego DPI = szerokość wydruku w calach x 2,54 ~ szerokość boku wydruku w centymetrach.

A więc dla pliku o szerokości 3000 pikseli będzie to wyglądało tak:

• 3000 / 300 = 10 cali x 2,54 = 25,4 cm

Możesz też skorzystać z kalkulatora online DPI.

Co zrobić gdy plik nie ma 300 DPI?

Poprzedni akapit wyraźnie pokazuje, iż istnieje ścisła zależność między rozdzielczością zdjęcia a jego wymiarami i dalej formatem. Podstawą jest jednak zadbanie o rozdzielczość zdjęcia.

Wartość 300 DPI jest tak naprawdę umowna. Często można nią manipulować, zaniżając ją i wciąż otrzymując dobre rezultaty. W zasadzie im większe wymiary wydruku tym mniejsza rozdzielczość jest niezbędna. Wielkoformatowe wydruki wykonuje się przy rozdzielczości 200-250 DPI a plakaty czy billboardy nawet przy 150 DPI. To dlatego, że im dalej znajduje się oglądający od obrazu, tym obraz może mieć niższą rozdzielczość.

Jeśli więc masz plik o mniejszej rozdzielczości, możesz wciąż podjąć próbę druku. Przykładowo przy 250 DPI jest spora szansa, że Twój wydruk sprawi Ci radość. Niestety wiele punktów drukujących zdjęcia upiera się przy 300 DPI lub często informuje klientów dosyć złowieszczo brzmiącymi ostrzeżeniami, że plik o rozdzielczości mniejszej niż 300 DPI będzie źle wyglądał. Przy zachowaniu rozsądku przy obniżaniu rozdzielczości zdjęcia to wciąż może się udać!

Mityczny parametr 300 DPI nie uwzględnia, że jakość wydruku zależy przede wszystkim od zawartości obrazu. Przykładowo zaszumione zdjęcie kiepskiej jakości i tak ujawni swoje wady nawet przy 300 DPI, natomiast dobrze naświetlony obraz, o odpowiednio przygotowanym kontraście, poziomach itd. będzie bardzo dobrze sprawdzał się przy 200 DPI.

Drugim wyjściem jest zwiększenie rozdzielczości zdjęcia w oprogramowaniu graficznym. Przykładowo w Photoshopie uruchamiając opcję Rozmiar obrazu (Cmd+Shift+I lub Ctrl+Shift+I) można wpisać w polu rozdzielczość 300 i powiększyć rozmiary pliku dzięki algorytmom. Program „dorobi” brakujące piksele. Przy małych zmianach efekty będą satysfakcjonujące, jednakże przy zbyt dużej ingerencji zdecydowanie spadnie jakość obrazu.

Uwaga! Powyższe wskazówki starałem się napisać możliwie jak najprościej, aby pomóc początkującym czy osobom chcącym po prostu drukować zdjęcia w domu bez wchodzenia w techniczne szczegóły. DPI oznacza dot per inch, a więc odnosi się do punktów drukowanych przez drukarkę, natomiast istnieje jeszcze pojęcie PPI czyli pixel per inch. Przyznam, że pojęcia te w sieci stosowane są naprzemiennie zbyt swobodnie, ale z punktu widzenia amatorów niezamierzających wchodzić głębiej w temat DTP pozwoliłem sobie pominąć te kwestie. Jeśli interesuje Cię jednak bardziej ta tematyka, zajrzyj do naszych poprzednich artykułów.

Drukowanie zdjęć [seria poradników]

Drukuj zdjęcia w domu

Aby więc móc możliwie najswobodniej pracować z wydrukami i mieć nad tym pełną kontrolę, warto drukować zdjęcia w domu. Poniżej znajdziesz kilka ciekawych drukarek, które pozwolą na uzyskanie wysokiej jakości wydruków i zamienienie tego żmudnego procesu w twórczą zabawę.

Canon PIXMA G540

Dobry kompromis pomiędzy ceną a fotograficzną jakością wydruków. Można ją śmiało polecić każdemu amatorowi czy bardziej zaawansowanemu fotografowi. Jedyny większy mankament to fakt, że maksymalny format wydruku wynosi tylko A4. Jeśli taki rozmiar zdjęcia Ci wystarczy, to ten model powinien Cię zainteresować.

Canon imagePROGRAF PRO-300

Profesjonalna drukarka fotograficzna, która pozwala na wydruki nawet w formacie A3+. Bazuje na systemie 10 atramentów LUCIA PRO, który przekłada się na możliwość uzyskania fine-artowych wydruków.

Epson EcoTank ITS L8180 Wi-Fi

Niektórzy potrzebują nie tylko wydruków o fotograficznej jakości, ale również wielofunkcyjnego urządzenia do domowego biura. Da się te kilka funkcji połączyć. Przykładem jest Epson EcoTank ITS L8180 Wi-Fi, który poza skanowaniem i kopiowaniem umożliwia drukowanie w formacie A3+ za pomocą 6-kolorowego systemu Epson Claria ET Premium.

Canon CP1300 WiFi

Inną filozofię drukowania prezentują drukarki termosublimacyjne. Wykorzystują one specjalny papier, który pozwala na szybkie wykonywanie odbitek w małych formatach do albumów rodzinnych. Z drukarką Canon CP1300 WiFi uzyskasz zdjęcia 10×15 cm w czasie krótszym niż minuta. Łączność bezprzewodowa pozwala na bezpośredni druk z urządzeń mobilnych, tak więc z taką drukarką Twój album szybko zapełni się odbitkami. Jest to najtańsze i najprostsze rozwiązanie wymyślone pod amatorów wydruków.