Technika timelapse – od czego zacząć?

5

Na pewno znasz ujęcia szybko przemykających po niebie chmur, szybko rosnących roślin czy spektakularnej drogi mlecznej sunącej po nieboskłonie. Wszystkie te ujęcia są rezultatem tzw. techniki timelapse, czyli ujęć poklatkowych. Dzisiaj chciałem zapoznać Cię z tą techniką i zachęcić do własnych prób.

Czym jest technika timelapse?

Timelapse, czyli interwałowa technika ujęć poklatkowych, polega na naświetlaniu obrazu w równych odstępach czasu, np. co jedną sekundę pojedynczym zdjęciem. Następnie montuje się wszystkie ujęcia w jeden film, puszczony w standardzie 25 klatek na sekundę lub szybciej. Dzięki temu można uzyskać wideo, na których widać rzeczy niedostrzegalne gołym okiem, w czasie rzeczywistym. Najczęściej są to gwiazdy przemykające po niebie, rozkwit kwiatów czy szybka zmiana dnia w noc. Możliwości zastosowania tej techniki jest wiele i wszystko zależy od inwencji twórczej.

Co jest potrzebne, by zrobić timelapse?

Jak można zrobić automatycznie film poklatkowy?

Obecnie wiele sprzętów oferuje funkcje, które automatyzują wykonywanie filmów poklatkowych. Należą do nich przykładowo gimbale. Taki sprzęt umożliwia łatwe tworzenie różnego rodzaju filmów poklatkowych:

  • time lapse – tak jak wspomniano wyżej, jest to klasyczny film poklatkowy, w którym czas biegnie szybciej i udaje się pokazać zjawiska, które normalnie trwają na tyle długo, że trudno jest dostrzec ich zmienność.
  • hyper lapse – w tym wariancie filmu poklatkowego dodatkowo porusza się kamera. Pozwala to na stworzenie ciekawego efektu szybko poruszającej się i rozglądającej kamery oraz bardzo przyspieszonej akcji. Typowym przykładem jest film, w którym w przyspieszeniu zwiedza się jakiś budynek.
  • motion lapse – w tej opcji wybiera się punkty, pomiędzy którymi ma przemieścić się gimbal w trakcie realizowania poszczególnych zdjęć, które złożą się na film poklatkowy.

Przykładowe modele gimbali z funkcjami automatyzującymi tworzenie time lapsów:

Więcej na temat różnych typów filmów poklatkowych realizowanych gimbalami znajdziesz w poniższym tekście:

Timelapse, Hyperlapse i Motion Lapse z DJI Osmo Mobile 2 – poznaj bliżej te ciekawe techniki

Innym przykładem sprzętów zapewniających automatyczne tworzenie time lapsów są slidery z napędami silnikowymi i głowicami specjalnie zoptymalizowanymi pod kątem rejestrowania tego typu filmów. Głowice do wideo poklatkowych przydają się także podczas pracy z tradycyjnymi trójnogami. Można je programować w łatwy sposób tak, aby wykonywały właściwą sekwencję ruchu, umożliwiając bezproblemowe przygotowywanie nawet bardzo złożonych i skomplikowanych time lapsów. Co więcej, oprogramowanie wyręczy z konieczności późniejszego łączenia zgromadzonego materiału, zdecydowanie przyspieszając post produkcję.

Profesjonalny system do twrorzenia time lapsów Rhino Time Lapse Slider Bundle

Prosta głowica do time lapsów wykonywanych smartfonami Joby Spin

Profesjonalna głowica do time lapsów astronomicznych Benro Polaris Astro 3-Axis Head

Co zrobić, aby w pełni panować nad procesem powstawania time lapse?

Automatyzacja tworzenia filmów poklatkowych robi ogromne wrażenie i znakomicie ułatwia realizowanie takich produkcji. Niemniej czasami chce się przejąć pełną kontrolę nad tym procesem i wtedy z pomocą przychodzi klasyczne podejście do tego tematu. Jaki sprzęt jest wtedy potrzebny?

Aparat fotograficzny

Do techniki timelapse potrzebny jest oczywiście aparat fotograficzny, który ma wbudowany interwałometr. Jeśli nasz aparat nie posiada takiej funkcji, wtedy należy zaopatrzyć się w wężyk spustowy lub pilot, który ma taką opcję. Obecnie również smartfonami można robić timelapse, dzięki czemu doskonale nadają się na nagrywanie bardziej spontanicznych timelapsów lub po prostu do nauki.

W tym miejscu chciałem dodać, że ważne jest, by w miarę możliwości korzystać z migawki elektronicznej zamiast mechanicznej, jeżeli jest taka możliwość. Migawka mechaniczna bowiem ma ograniczoną żywotność i w przypadku bardzo częstego używania aparatu do timelapsów może się okazać, że w dość szybkim czasie staniemy przed problemem wymiany zużytej migawki.

Statyw

Kolejną rzeczą jest oczywiście statyw, na którym umieścimy aparat. Musimy być pewni, że aparat bezpiecznie i bez poruszenia będzie mógł robić zdjęcia. Każde ujęcie musi być wykonane w tej samej pozycji, aby po połączeniu dało płynny i naturalnie wyglądający film.


Duża karta pamięci

Im pojemniejsza karta pamięci, tym lepiej. Ważny w tym wypadku jest wybór pomiędzy formatem zdjęć RAW i JPEG. Rawy są bezstratnymi plikami posiadającymi wszystkie informacje o obrazie, od barwy przez rozpiętość tonalną itp. Natomiast JPEG jest to plik skompresowany i okrojony z informacji, które można wykorzystać przy edytowaniu obrazu. Jednak o ile pliki RAW są lepszym rozwiązaniem, bo dają większe możliwości edycyjne niż JPEG, to jednak ważą znacznie więcej i dlatego należy liczyć się z tym, że karta pamięci zapełni się znacznie szybciej niż w przypadku plików JPG. Dla osób zaczynających przygodę z time lapse polecam JPG (więcej na temat obydwu formatów plików znajdziesz w tym artykule).

Warto więc wybrać kartę o dużej pojemności, tak aby przypadkiem nie zabrakło miejsca na kolejne ujęcia. W przeciwnym wypadku projekt zakończy się niepowodzeniem. Dodam również, że format video ma proporcje 16:9, natomiast standardowe zdjęcia 3:4, dlatego jeśli jest taka możliwość, to dobrze jest zawczasu zmienić proporcje zdjęć na 16:9.

KARTA PAMIĘCI – WSZYSTKO, CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ PRZED ZAKUPEM

Baterie

Oprócz powyższych akcesoriów nie można zapominać o bateriach, które też powinny wystarczyć na możliwie długie działanie. Często aparat musi pracować wiele godzin, by uzyskać konkretny efekt na przyspieszonym filmie, dlatego akumulatory to bardzo istotna sprawa. Najprostszym rozwiązaniem jest zastosowanie battery grip, który umożliwia skorzystanie np. dodatkowych baterii i zdecydowane wydłużenie czasu działania aparatu.

Poza zapasowymi akumulatorami i gripem ciekawym rozwiązaniem jest m.in. system zewnętrznego zasilania aparatu, taki jak przykładowo Tether Tools Case Relay. Gdy planujesz realizowanie time lapse i chcesz zabrać ze sobą dużą liczbę akumulatorów, to sięgnij po ładowarkę typu hub, która pozwala na jednoczesne ładowanie kilku ogniw.

Program do montażu wideo

Na koniec będzie Ci potrzebny jakikolwiek prosty program do montażu wideo, w którym złożysz cały materiał w jeden płynny film. Inteligentne algorytmy sprawiają, że coraz częściej ten etap pracy jest niemal w całości wykonywany przez komputer.

Jak zrobić podstawowy time lapse?

W zależności od tego, co chcesz nagrywać za pomocą timelapse, powinieneś dobrać odpowiednie parametry aparatu, by osiągnąć zamierzony efekt. Najczęściej wybieranym interwałem jest odstęp jednej klatki na sekundę. Sprawdza się to w przypadku nagrywania ludzi czy miarę szybko przemieszczających się chmur. Jeśli chcesz nagrywać np. nocne niebo, dobrze jest ustawić interwał na 2 i więcej sekund. Natomiast w przypadku nagrywania np. wzrostu roślin to nawet, jedna klatka co 10 czy 15 sekund będzie odpowiednia.

Wiele zależy od tego, z jakim tematem chcesz się zmierzyć. Im wolniej poruszający się obiekt, tym większe odstępy powinieneś robić, by osiągnąć efekt widocznego, płynnego ruchu przy standardowych 25 klatkach na sekundę.

Poniższy filmik przedstawia picie wody przez mojego kwiatka doniczkowego. Po kilku dniach nieobecności w domu kwiatek zaczął więdnąć z braku wody. Po jej uzupełnieniu wpadłem na pomysł, by nagrać telefonem timelapse, jak kwiatek zaczyna odżywać. Ustawiłem interwał na 1 klatkę co 10 sekund i umieściłem telefon na małym statywie na podłodze.

Wróciłem do swoich zajęć. Po około 5 godzinach kwiatek prawie całkowicie się podniósł. Warto zwrócić uwagę w tym przykładzie na ciągle zmieniające się oświetlenie. Film był nagrywany przy dziennym świetle, kiedy ciężkie chmury co chwilę zakrywały niebo, przez to niektóre klatki są bardzo niedoświetlone. Problem ten jest do obejścia, jednak wymaga bardziej zaawansowanej techniki niż tylko włączenie podstawowych ustawień w telefonie.

Następny film przedstawia przykład przemykających chmur po niebie, gdzie interwał wynosił 2 sekundy.

Trzeci film natomiast przedstawia wędrówkę cienia wielkiego drzewa po drugiej stronie rzeki. W tym wypadku interwał wynosił 6 sekund.

Dzięki zaawansowanym algorytmom dostępnym w takim sprzęcie jak np. gimbale, robienie time lapse’ów jest prostsze niż kiedykolwiek wcześniej. W dodatku możesz także wykonać taki film, nawet gdy nie masz sprzętu udostępniającego funkcji filmów poklatkowych. W szczególności, iż obecnie można z łatwością wykonywać time lapsy za pomocą smartfonów. Niezależnie od tego, które narzędzie wybierzesz, mam nadzieję, że dzięki temu artykułowi uda Ci się zarejestrować spektakularne, dynamiczne ujęcia poklatkowe. To świetna technika, łącząca w sobie fotografię i film, która pozwala zobaczyć wiele rzeczy w zupełnie nowy sposób.

Podziel się.

O Autorze

Z wykształcenia operator, reżyser i montażysta. Z zamiłowania przyrodnik i pisarz. Twórca jedynego w Polsce bloga o tematyce filmów przyrodniczych, Natura w Kadrze. Zdobywca podwójnej BAFTy (Brytyjska Akademia Sztuki Filmowej). Poza filmem uwielbia jeździć koleją, słuchać muzyki i czytać dobrą literaturę.

5 komentarzy

  1. Krzysztof Kaliński w

    Dzień dobry, dziękuję za użyteczny materiał. Gdzie mógłbym poszerzy swoją wiedzę dotyczącą timelapse’ów – szczególnie interesują mnie zagadnienia doboru czeasu naświetlania (ekspozycji) w stosunku do interwału czasowego – czy należy przyjąć, że zcas ekspozycji to podwojona odwrotnośc klatakażu (np. przy interwale 10s, czas ekspozycji pojedynczej kaltkipowinien wynieść 5s?). jeśli mógłbyś podać źródło (niekoniecznie filmowy tutorial), gdzie pogłębię wiedzę, będę bardzo wdzięczny!Pozdrawiam
    Krzysztof

        • Krzysztof Kubik w

          Cześć Mariuszu, dzięki za komentarz. Jeśli nagrywam telefonem to jest to aplikacja TimeLapse z firmy xyster.net na iphona. Jeśli używam aparatu to korzystam z funkcji wbudowanych.

          Pozdrawiam,
          Krzysztof

Zostaw komentarz

izmir escort