RIG w filmowaniu – czy warto w niego zainwestować?

W pewnym momencie sama kamera czy też najczęściej aparat cyfrowy z możliwością nagrywania nie wystarczają. Spędzamy coraz więcej czasu na filmowaniu i zaczyna nam doskwierać brak rozwiązań, które ułatwią nam filmowe zadania. Jednym z takich rozwiązań jest rig. Czy i kiedy warto w niego zainwestować? Sam się przekonaj, czy to rozwiązanie jest dla Ciebie. 

Niemal każdy początkujący filmowiec staje przed dylematem doboru akcesoriów do kamery. Im mamy większą wiedzę i umiejętności, tym nasze wymagania względem sprzętu zaczynają rosnąć. I o ile do takiego sprzętu należy zaliczyć choćby sam statyw, to jednak dzisiaj chciałem wziąć pod lupę wszystko to, co składa się na tzw. “rig”.

Rig to nic innego jak zestaw różnych akcesoriów i elementów, które mają za zadanie ułatwić nam pracę z kamerą, a które stają się jej integralną częścią. To tyle definicji, przejdźmy zatem do prezentacji poszczególnych elementów – również na bazie mojego własnego zestawu – które najczęściej wchodzą w skład riga.

Base plate i szybkozłączka

Na pierwszy rzut weźmy szybkozłączkę zamocowaną do base plate, czyli do płytki, która jest podstawą naszego riga. Najczęściej jest ona wykonana w ten sposób, że ma dwa otwory na rurki – o tym za chwilę – oraz standardowe mocowanie do statywu.

W przypadku mojego riga, który złożem specjalnie pod aparat Panasonic Lumix GH5 mój base plate ma regulowaną wysokość rurek oraz oddzielnie mocowaną od spodu płytkę do statywu.

Akcesoria do Panasonic Lumix GH5, których zakup warto rozważyć – poznaj 6 propozycji

Klatka

Klatka nie jest niezbędnym elementem riga, jednak warto ją posiadać z kilku powodów. Po pierwsze zabezpiecza kamerę przed uszkodzeniami od uderzeń. Po drugie umożliwia zamocowanie uchwytu górnego oraz innych akcesoriów typu magic arm, zimną stopkę i inne.

Ja do swojego GH5 zakupiłem klatkę 8sinn wraz z uchwytem Scorpio, i uważam, że taki komplet sprawdza się idealnie.

Górny uchwyt

Jak już wyżej wspomniałem, górny uchwyt mocujemy do klatki, a służy on po prostu do łatwego noszenia kamery kiedy nie filmujemy i nie musimy trzymać jej na ramieniu. Jest to moduł, który bardzo ułatwia pracę.

Rurki

Rurki inaczej szyny, to właśnie takie małe rurki najczęściej o średnicy 15mm, są integralną częścią base plate. Służą jako stelaż do mocowania takich elementów jak np. follow focus czy matte box. Na zdjęciu poniżej znajdują się rurki Genesis Gear Cine VSS extension rods, które mają możliwość łączenia się ze sobą za pomocą gwintu, dając możliwość wydłużenia całego riga.

Uchwyty

Uchwyty służą do trzymania dłońmi stabilnie całego riga. Mogą być zamocowane bezpośrednio do rurek tak jak w moim przypadku, lub do specjalnych dodatkowych ramion. Wszystko zależy od preferencji użytkownika.

Gąbka naramienna

Do rurek najczęściej przymocowana jest również gąbka lub inny miękki materiał. Usytuowany na ramieniu skutecznie amortyzuje i podpiera nasz rig dając poczucie stabilizacji. Na poniższym zdjęciu zestaw LanParte Rig MCK-03 do bezlusterkowców zestaw oraz przykład zamocowania gąbki.

W moim rigu gąbka jest zamocowana luźno dzięki czemu mogę ją w łatwy sposób przesuwać do przodu lub do tyłu.

Przeciwwaga

Dość często mocowanym na rurkach elementem jest przeciwwaga, czyli ciężarek. Jest on umieszczany najczęściej tuż za ramieniem na końcu riga. Służy do balansowania całego riga względem środka ciężkości, którym powinno być ramie kamerzysty. Na zdjęciu poniżej Racam przeciwwaga do riga 1,30 kg, czyli typowy ciężarek mocowany na rurki.

Czasem zdarza się, że cały sprzęt, który mamy zamocowany z przodu, tj. obiektyw, mattebox i follow focus sprawiają, że cała konstrukcja ciąży nam z przodu. Aby to zniwelować, należy użyć przeciwwagi. W moim przypadku za przeciwwagę służy ciężka bateria typu V-mount.

Mattebox

Mattebox, czyli kompendium, ma dwa cele. Po pierwsze działa jako osłona przeciwsłoneczna. Po drugie służy do mocowania filtrów połówkowych, neutralnej gęstości “ND” i innych. Najczęściej mają rozmiar 4×4 cale. Dobrym przykładem kompendium jest Walimex M 1 MATTE BOX.

Follow focus

Jest to moduł służący do płynnego, ręcznego ustawiania ostrości. Element ten składa się z pokrętła, które w prostopadły sposób łączy się za pomocą zębatki z obiektywem. Dzięki takiemu rozwiązaniu można bardzo dokładnie ostrzyć bez konieczności dotykania obiektywu. Takim przykładem dobrej konstrukcji follow focusa jest Edelkrone Follow focus FocusONE.

Obecnie na rynku pojawiły się follow focus’y zdalnie sterowane, np. DJI Focus, co jeszcze bardziej usprawnia zadanie, ponieważ nie trzeba nawet stać przy kamerze, mając pokrętło zmiany ostrości w ręku. Na planie najczęściej ostrzeniem zajmuje się tzw. ostrzyciel.

Magic arm

Magic arm, to nic innego jak ramie przegubowe, które najczęściej stosuje się do mocowania dodatkowych akcesoriów np. do klatki, takich jak ledowe lampy, czy monitor poglądowy. Takie zastosowanie jest bardzo elastyczne i pozwala rozmieszczać akcesoria w różnych konfiguracjach. Przykładem takiego ramienia jest Genesis Gear Magic Arm 11.0.

Drobne uchwyty i złączki

Oprócz wszystkich wyżej wymienionych elementów, w skład riga dość często wchodzą drobne elementy, tj. różnego rodzaju uchwyty i złączki, których na pierwszy rzut oka można nie zauważyć, a które mogą mieć duże znaczenie przy odpowiednim mocowaniu wszystkiego w całość.

Wymienione elementy są najczęściej stosowane w rigach, jednak nie oznacza to, że muszą być użyte wszystkie na raz. Wiele zależy od specyfiki pracy oraz od samego sprzętu, który może mieć niektóre moduły już wbudowane, jak np. górny uchwyt. Takie zastosowania mają najczęściej profesjonalne kamery, do których zalicza się np. kamera cyfrowa Sony FS7II.  Jest tak skonstruowana, że praktycznie nie potrzebuje żadnych dodatkowych elementów z wyżej wymienionych. Nie można jednak tego powiedzieć o innej profesjonalnej kamerze, np. Red Dragon, która w wersji podstawowej jest tylko małą skrzyneczką bez uchwytów i innych akcesoriów.

Mam nadzieję, że przybliżyłem Ci dzisiaj nieco temat riga i będziesz mógł wybrać coś dla siebie – czy to w formie zestawu, czy tak jak w moim przypadku – złożysz własny rig, według indywidualnych potrzeb.