Darmowy program do obróbki zdjęć RAW? Czy jest bezpłatna alternatywa dla Lightrooma?

Nieodłączną częścią fotografowania jest wywołanie fotografii, lub też jak się dziś częściej mówi – ich obróbka. To szczególnie ważne jeśli fotografujemy analogiem, bo bez wywołania nie zobaczymy zdjęcia… ale jeśli chcemy wykorzystać pełnię potencjału naszej „cyfrówki”, to również musimy obrobić pliki. Niektórzy twierdzą, że obróbka jest czymś złym, a prawdziwa fotografia to tylko „zdjęcia z puszki” – jednak to kompletna głupota. Plik JPG „prosto z puszki” jest już obrobiony, tyle że nie przez fotografa, a przez automat aparatu… Dlatego dziś chciałbym pokazać Ci kilka darmowych programów, którymi możesz obrobić zdjęcia i nadać im tego finalnego szlifu!

Obróbka była od zawsze…

Wbrew (błędnemu) przekonaniu niektórych – zdjęcia zawsze były poddawane obróbce. Również w czasach analogowych, bo sam proces wywoływania i jego przebieg to już obróbka. W zależności od chemii, czasu spędzonego w wywoływaczach, itd. efekt finalny mógł się różnić. Korekta punktowa i rozjaśnianie/ściemnianie niektórych fragmentów zdjęcia, miejscowe zwiększanie kontrastów i tym podobne zabiegi także były normą. Dziś, zamiast pracować w ciemni (ang. dark room), to pracujemy w komputerze (m.in. w programie Lightroom… ta nazwa programu nie jest przypadkiem).

Czy trzeba obrabiać zdjęcia? Czym jest RAW? Jak otworzyć plik RAW?

Oczywiście nie ma obowiązku obrabiania zdjęć, tak jak i nie ma obowiązku fotografowania w trybie manualnym.  Jednak jeśli zdecydujemy się i przełączamy aparat z JPG na RAW… to już obróbka będzie konieczna i to wtedy zaczyna się cała zabawa. RAWy mają różne rozszerzenia, jak np. CR3, AWR, RAF, NEF, itd., a zależy to od producenta aparatu.

Czym w ogóle jest RAW? Z angielskiego znaczy to dosłownie “surowy” i to chyba najlepsze określenie plików RAW – są one surowe, co oznacza, że nie mają ani kontrastów, ani kolorów, ani w gruncie rzeczy niczego… mają za to mnóstwo informacji, dzięki którym możemy kompletnie je odmienić, lub nadać im naszego szlifu – to zależy tylko od nas. Oczywiście też musimy liczyć się z tym, że takie pliki są przeważnie większe od zwykłych JPG-ów, jednak mimo to warto uzbroić się w dodatkowe dyski, bo efekty są tego warte!

Ostatni szlif, a nie lepienie!

Tu też mała dygresja ode mnie, szczególnie dla osób, które dopiero zaczynają fotografować i obrabiać – zawsze starajcie się robić możliwie najlepsze zdjęcie już na miejscu. Dzięki temu obróbka będzie tylko tym ostatnim krokiem. Z doświadczenia mogę powiedzieć, że najgorzej jest podczas fotografowania pomyśleć “a później to sobie poprawię w postprodukcji”. Nigdy nie idźcie tą drogą!

Darmowe programy do obróbki zdjęć w formacie RAW

Przechodząc jednak do meritum – jakie programy wybrać do obróbki? Często na forach widzę, że ktoś poleca kupno jakiejś starej wersji Lightrooma, czy też (co jeszcze gorsze) ściąganie pirackich wersji programów. Po co? Dlaczego? Nie wiem… Stare wersje programów prawdopodobnie nie odtworzą plików z nowych aparatów. Pirackie wersje… no tu chyba zagrożeń nie muszę tłumaczyć.

Moim zdaniem lepiej jest wybrać jeden z darmowych programów, które oferują obecnie naprawdę potężne możliwości! Który konkretnie? No to już kwestia bardzo indywidualna, ale że są one darmowe, to warto sprawdzić wszystkie i wybrać te, które najlepiej będą nam odpowiadać.

RawTherapee

Darmowy program do obróbki RAW-ów, który mi najbardziej przypadł do gustu to RawTherapee. Jest to otwarte oprogramowanie, które ma naprawdę sporo zaawansowanych funkcji i spokojnie może konkurować z płatnymi programami. Działa praktycznie na wszystkim, bo można go zainstalować zarówno na Windowsie, jak i macOS czy Linuxie! Program ten cały czas jest też aktualizowany, dzięki czemu ciągle dodawane są nowe funkcje i obsługa plików z coraz to nowszych aparatów.

To za co należy dodatkowo pochwalić RawTherapee jest jego zaawansowane narzędzie do kolorystyki, która pozwala na naprawdę spore ingerencje. Możemy też stworzyć kilka wariantów jednego zdjęcia i je ze sobą porównywać. Dodatkowo jest tu też opcja pracy na warstwach… co jeszcze do niedawna było wyłącznie domeną płatnych programów.

Na facebookowej grupie Canon-board Mirosław podpowiedział również, że istnieje coś takiego jak ART – czyli Another RAW Therapee. Program ten bazuje na silniku RawTherapee, jednak ma dodane dodatkowe funkcji (m.in. obsługuje większą ilość aparatów), ale również posiada uproszczony interfejs. Myślę, że to może być też bardzo ciekawe narzędzie do obróbki.

Darktable

Kolejnym potężnym edytorem zdjęć RAW jest Darktable, który również jest dostępny zupełnie za darmo. Jest to oprogramowanie z otwartym kodem źródłowym, którego twórcy chyba dość mocno inspirowali się Lightroomem – i to dla wielu osób, może być bardzo dużą zaletą, bo jeśli ktoś miał wcześniej styczność z Lightroomem to tu powinien odnaleźć się jak ryba w wodzie.

Trzeba przyznać, że Darktable jest dość szybki i pozwala na bardzo sprawną i efektywną obróbkę dużej ilości zdjęć. Posiada on bardzo rozbudowane moduły, które umożliwiają bardzo dokładne dostosowanie ekspozycji, kontrastów, kolorystyki, ostrości i innych aspektów zdjęcia. Moduły te można dowolnie włączać i wyłączać, a także dostosowywać do własnych potrzeb. To, co zasługuje na wyróżnienie to naprawdę przyjemny system tagów, który pozwala na dobrą organizację zdjęć.

Programy od producentów aparatów – DPP, NX Studio, Imaging Edge Desktop

Warto też spojrzeć na programy, które są tworzone przez producentów sprzętu fotograficznego. Canon ma swoje DPP (Digital Photo Professional), które może i nie działa najszybciej, ale jest za to naprawdę rozbudowany i pozwala na wiele. Podobne funkcje ma również NX Studio, który kierowany jest do posiadaczy aparatów od Nikona. Sony ma swój Imaging Edge Desktop, który łączy w sobie funkcję programu do obróbki, jak i zdalnego wyzwalania w tetheringu i podglądu zdjęć. Warto je również sprawdzić i przekonać się samemu, co lepiej sprawdza się w naszej pracy.

A Gimp?

Ktoś może zapytać o bardzo popularny program, jakim jest GIMP… ale nie jest to moim zdaniem dobry wybór do wywoływania RAW-ów. Gimp to potężne narzędzie do edycji grafiki i jest on skoncentrowany na obróbce gotowych plików graficznych, takich jak JPEG czy PNG, a nie plików RAW. Ciekawostką może być fakt, że Gimp posiada wtyczki pozwalające na obsługę RAW-ów, a jedną z najpopularniejszych jest… Darktable.

Ogólnie więc jeśli Twoim głównym celem jest obróbka zdjęć w formacie RAW, to lepiej sięgnąć po specjalistyczne narzędzia dedykowane tej operacji, takie jak RawTherapee, Darktable. Gimp jest swego rodzaju zamiennikiem dla Photoshopa i przyda się kiedy będzie trzeba usunąć coś ze zdjęcia, lub dodać jakieś efekty.

Czy jest coś na telefon? Snapseed i Lightroom Mobile

Czasem jednak zdarza się, że trzeba coś obrobić na szybko, bez dostępu do komputera, np. podczas podróży. Ja mam tak czasem na zleceniach, gdzie od razu muszę wysłać zdjęcia do redakcji. Wtedy bardzo pomocny przydaje się Snapseed.

To narzędzie do obróbki zdjęć na smartfony i naprawdę zaskakuje swoją ilością dostępnych funkcji i prostotą obsługi. Są tu dostępne zaawansowane funkcje edycji ekspozycji i kolorów, są do wyboru gotowe filtry, można też dodawać różne efekty. Jako mobilna aplikacja jest naprawdę ciekawa.

Alternatywą dla Snapseeda jest… Lightroom Mobile! Tak wersja mobilna tego super popularnego programu od Adobe jest w pełni bezpłatna i również oferuje szereg przepotężnych funkcji, które pozwolą na zaawansowaną obróbkę zdjęć dosłownie wszędzie.

Podsumowanie – darmowe programy do obróbki są warte zainteresowania!

Darmowe programy do obróbki zdjęć RAW, takie jak RawTherapee, Darktable, czy mobilny Snapseed, to prawdziwe skarby dla każdego entuzjasty fotografii. Bez żadnego kombinowania i bezkosztowo dają dostęp do profesjonalnych narzędzi, które pomogą każdemu fotografowi wycisnąć jeszcze więcej ze zdjęć.

Niezależnie od tego, czy jesteś doświadczonym fotografem, czy dopiero zaczynasz swoją przygodę z fotografią, te programy oferują narzędzia odpowiednie dla różnych poziomów zaawansowania. Wybierz ten, który najlepiej spełnia twoje oczekiwania i ciesz się tworzeniem doskonałych zdjęć, które odzwierciedlają twoją wizję świata. Fotografia cyfrowa nigdy nie była bardziej dostępna i ekscytująca!