Jednym z pierwszych akcesoriów do aparatu lub kamery, które najczęściej kupują osoby rozpoczynające przygodę z filmowaniem, jest statyw. Jest on podstawowym narzędziem filmowca i pozwala na uzyskanie stabilnych i poprawnych technicznie ujęć. Niewiele osób jednak wie, że można go wykorzystać również na inne sposoby. W dzisiejszym artykule pokażę kilka sposobów na jego kreatywne wykorzystanie podczas następnej realizacji filmowej.
Statyw to wydawałoby się dosyć prosta konstrukcja – są to w skrócie trzy nogi oraz zamocowana na ich szczycie głowica. Używa się go jednak w bardzo wielu sytuacjach, zarówno do zdjęć, jak i filmów. Z tego powodu na rynku istnieje wiele różnych statywów i nie każdy nadaje się do każdego zadania. W przeciwieństwie do statywów fotograficznych te dedykowane do filmowania posiadają głowicę, umożliwiającą płynny ruch w dwóch osiach – zarówno w poziomie (tak zwany panning/pan) oraz w pionie (tilting/tilt). Dodatkowo statywy filmowe są często wyposażone w półkulę poziomującą lub inne rozwiązanie, pozwalające na szybkie wypoziomowanie głowicy w stosunku do podłoża.
Najpopularniejszymi ujęciami, jakie możemy stworzyć przy użyciu statywu są ujęcie statyczne (nieruchomy kadr) oraz wspomniane wcześniej ruchy w osiach poziomych i pionowych (pan i tilt). Jeśli jednak czujemy się już swobodnie z podstawowymi zastosowaniami, pora zobaczyć niestandardowe sposoby na wykorzystanie statywu, dzięki którym nasze ujęcia zyskają nową jakość.
1. Płynne panoramowanie
Jedna z najpopularniejszych porad, pojawiających się w kontekście kreatywnych sztuczek dotyczących filmowania, jest użycie gumki recepturki przy ruchu poziomym. Osiągnięcie płynności w panoramowaniu wymaga sporego doświadczenia operatora, ale przy wykorzystaniu patentu z gumką czynność ta nie powinna sprawić większego problemu nawet początkującym. Aby wykonać panoramowanie z użyciem recepturki, należy zahaczyć ją o rączkę naszego statywu i wykorzystać jako bufor między naszą ręką a głowicą – dzięki temu nie przeniesiemy na obraz mikro drgań i innych niedoskonałości, wynikających z drżących rąk.
Płynne panoramowanie – gumka recepturka
2. Statyw jako steadicam
Gdy zaczynałem swoją przygodę z filmowaniem, byłem typowym debiutującym filmowcem – nie bardzo wiedziałem, co robię, ale bardzo chciałem robić ciekawe kadry. Podczas pierwszego większego projektu znalazłem się w punkcie, w którym bardzo potrzebowałem steadycama. Ceny sprzętu wydawały mi się wtedy zaporowe, a do dyspozycji miałem tylko tani statyw i kamerę. W pewnym momencie wpadłem na pomysł, aby wystabilizować ujęcia z ręki, trzymając w ręku statyw za kolumnę centralną w podobny sposób, w jaki trzyma się stabilizator. Efekt nie był idealny (na filmie 1:05), ale ujęcia wyszły dużo lepiej niż kadry z ręki. Wspomniany statyw (dokładniej Velbon Videomate 638/F) mam do dzisiaj i mimo inwestycji w lepszy sprzęt (Manfrotto MT055XPRO3 + Głowica Manfrotto MVH500AH), nadal przydaje mi się podczas pracy.
3. Statyw jako jib
Jednym z popularniejszych sposobów niestandardowego wykorzystania statywu jest wykonanie ruchu, przypominającego ruch kranu kamerowego. Aby tego typu ujęcie udało się, stawiamy statyw na dwóch nogach, trzecią chowając (jeśli nogi od statywu mają taką możliwość, możemy jedną z nich odgiąć, aby ułatwić sobie pracę). Następnie wykonujemy ruch przód/tył przy jednoczesnym operowaniu głowicą w tej samej osi. Staramy się utrzymać nasz obiekt zainteresowania (osobę lub przedmiot) w kadrze podczas całego ruchu. Przy odrobinie praktyki tego typu ujęcie może wyglądać jak profesjonalny najazd kranu kamerowego, co zdecydowanie poprawi jakość i odbiór naszych realizacji (oglądaj od 3:25)
4. Gorilla Rig
Joby Gorillapod 3K nie jest typowym statywem filmowym, ale ogrom jego zastosowań przy niskiej cenie i niewielkim gabarycie sprawia, że warto w niego zainwestować. Produkty marki Joby na pewno są znane osobom robiącym lub oglądającym Vlogi – ze względu na swoją wszechstronność jest to podstawowe akcesorium dla osób nagrywających w biegu. Moim ulubionym sposobem użycia tego statywu jest przekształcenie go w statyw naramienny. W takim ustawieniu dwie nogi statywu traktujemy jak rączki (modelujemy je pod kątem 90 stopni), a trzecią nogę zostawiamy prosto i opieramy na ramieniu. Tego typu stabilizacja sprawdzi się najlepiej z małymi bezlusterkowcami, jak np. Canon EOS M5 + ob. 15-45 IS STM , ale zestaw ten bez problemu utrzyma też lustrzankę.
5. Statyw czy monopod?
Na koniec coś oczywistego, jednakże w gorączce realizacji łatwo o tym zapomnieć – statywu nie trzeba rozkładać, by obraz był bardziej stabilny. Czasem w pośpiechu przenosząc się z miejsca na miejsce mamy sekundę, by złapać ważny kadr. W takim momencie nie ma możliwości rozstawienia i wypoziomowania statywu, ale można oprzeć nierozstawione nogi o podłoże i skorzystać ze statywu tak, jakbyśmy korzystali z monopodu – łapiąc punkt kontaktu z ziemią i jednocześnie trzymając drugą ręką statyw tak, by nie przenosić drgań ręki na aparat. Wielokrotnie stawałem przed takim dylematem i często próbowałem mimo wszystko rozstawić nogi, co często kończyło się stratą ujęcia. Dziś staram się przewidywać takie sytuacje i zawczasu mieć kamerę na monopodzie, ale w przypadku niespodziewanych wydarzeń nie mam problemu z szybkim ujęciem na złożonym statywie – w końcu zasada działania jest podobna, jak przy monopodzie.
Głowica filmowa – Manfrotto 500AH
Narzędzia a kreatywna ekspresja
Bez względu na to, jak wykorzystujemy statyw, jest to tylko narzędzie do wcielania w życie naszych kreatywnych pomysłów. Czasami jesteśmy ograniczeni czasem, budżetem, lokalizacją i chcąc nie chcąc musimy iść na kompromisy. Bez względu na sytuację, naszym zadaniem jest zawsze wykorzystanie sprzętu, który posiadamy przy sobie w najlepszy możliwy sposób. Zachęcam do eksperymentów, szukania nowych rozwiązań i przede wszystkim zabawy – w końcu robimy to z pasji i powinno nam to sprawiać przyjemność.
PORADNIK KUPUJĄCEGO – Jak wybrać najlepszy statyw do filmowania
