Podcasty, wywiady, streamowanie, reportaże i wiele innych – jaki mikrofon wybrać do różnych zadań?

Jakość nagranego dźwięku jest jednym z ważniejszych elementów odróżniających profesjonalne filmy od amatorskich nagrań. Jaki mikrofon wybrać w zależności od okazji? Bogata oferta producentów nie ułatwia wyboru, dlatego dziś przyjrzymy się różnym produktom i podpowiemy, jaki mikrofon wybrać do konkretnego zadania.

Lawinowy wzrost popularności przekazów video spowodował, że bardzo wiele osób, często spoza branży video, jest zainteresowana tworzeniem dobrych jakościowo filmów. Dobór odpowiedniego mikrofonu to dosyć skomplikowana sprawa, jednak istnieją pewne typy urządzeń, które sprawdzą się w określonych warunkach. Sprawdźmy jakie typy mikrofonów są na rynku i do jakich celów się najlepiej sprawdzają.

Mikrofon krawatowy / mikroport – reportaże, relacje, wywiady

Mikrofon krawatowy powinien być podstawowym orężem każdego filmowca tworzącego relacje z wydarzeń, reportaże i nagrywającego wywiady. Nie jest to być może najszybszy sposób na nagranie dźwięku, bo musimy za każdym razem przypiąć mikrofon osobie, która ma wystąpić przed kamerą. Niewygody rekompensuje jakość dźwięku, która najczęściej jest co najmniej akceptowalna (o ile mikrofon nie ocierał się o ubranie, lub wokoło nie było naprawdę dużo hałasu).

Opcji do wyboru jest wiele,ale sam zaczynałem od bardzo popularnego Audio Technica ATR3350. Posiada on 5m kabel, który może nie wygląda najbardziej estetycznie, wisząc między kamerą a osobą w kadrze, ale jako rozwiązanie budżetowe “robi robotę”. Alternatywą dla niego jest Rode Smartlav+ podłączony do telefonu,  Deity V.lav przypięty do rejestratora (np. Zoom H1n) lub w większym budżecie rozwiązania bezprzewodowe. Sam korzystam od dłuższego czasu z zestawu Rode Filmmaker Kit, który gwarantuje naprawdę fajną jakość, a jednocześnie jest niezawodny. Jego jedynym minusem jest wielkość nadajników, dlatego warto spojrzeć też na bardziej dyskretną nowość czyli Rode Link Wireless GO. Przy tym ostatnim jednak trzeba mieć na uwadze, że nadajnik ma wbudowany mikrofon i do pełni szczęścia musimy zaopatrzyć się osobno w mikrofon krawatowy. Półka profesjonalna to już Sennheiser i np. najpopularniejszy zestaw EW-112P G4-B. 

Mikrofon nakamerowy – vlogi, reportaże, telewizja

Mikrofony nakamerowe to rozwiązanie dla osób, które pracują w dynamicznych warunkach i muszą w jak najlepszy sposób dostosować się do szybko zmieniających się warunków. Tego typu urządzenia sprawdzają się u vlogerów, osób kręcących reportaże, na nagraniach do telewizji etc. Minusem takiego rozwiązania jest to, że musimy być w miarę blisko źródła dźwięku. W innym wypadku nagramy dużo niepożądanych odgłosów otoczenia, a sam sygnał audio będzie słaby i czeka nas sporo pracy w postprodukcji, aby dźwięk stał się akceptowalny.

Rozstrzał takich mikrofonów jest naprawdę spory – od tanich jak Nowsonic Kamikaze PRO, przez bardzo popularne i przystępne cenowo rozwiązania RODE jak Videomic Rycote, aż do Videomica Pro+ (mój osobisty wybór) i nowości od firmy DEITY czyli modelu V-Mic D3 PRO. Dostępne są również mikrofony “zbierające” bardzo szeroko wszystkie dźwięki otoczenia, np Rode Stereo Videomic Pro Rycote, czy dostępny w naszej wypożyczalni Rode Videomic X , które sprawdzą się w rejestracji występów muzycznych. W mojej ocenie mikrofon nakamerowy to kolejne akcesorium, które powinno znaleźć się w torbie każdego dokumentalisty.

Przechodzimy teraz do mikrofonów bardziej sprofilowanych pod konkretne działania. Niesie to ze sobą zarówno plusy jak i minusy. Urządzenia są mniej wielofunkcyjne, jednakże wykorzystanie ich zgodnie z przeznaczeniem da nam najlepsze rezultaty. 

Mikrofon doręczny / reporterski – wywiady, sondy uliczne, tv

Mikrofony ręczne, jak sama nazwa wskazuje, są trzymane w ręku przez reportera, który albo sam relacjonuje wydarzenia, albo zadaje pytania i kieruje urządzenie na osobę odpowiadającą. W bieżącej ofercie warto wymienić bardzo popularny Rode Reporter, który może działać zarówno na kablu jak i bezprzewodowo przy zastosowaniu zestawu Rode Newsshooter Kit. Alternatywą jest mikrofon Saramonic HU-9, który ma wbudowany nadajnik i będzie wymagać jedynie odbiornika RX-9. Można go kupić także w zestawie. Tego typu rozwiązanie sprawdzi się w reportażach w stylu “telewizyjnym” czyli z redaktorem występującym przed kamerą. 

Mikrofon pojemnościowy / stojący – vlogi, podcasty, tutoriale, Youtube, streamy

Mikrofony pojemnościowe stojące na biurku to niejako nowość w świecie filmu. Kojarzą się one bardziej z nagraniami muzyków, pracą w radiu, podcastami etc. Jednakże wspomniany we wstępie trend wzrastającej popularności przekazów video powoduje, że coraz częściej możemy zaobserwować użycie takiego mikrofonu w produkcjach video, np. w stacjonarnie nagrywanych vlogach, rejestracji podcastu z obrazem, tutorialach youtubowych, streamowaniu etc. Bardzo często mikrofony te mają złącze USB, aby ułatwić podłączenie ich do komputera. Eliminuje to potrzebę zakupu dodatkowego rejestratora, gdyż zwykły laptop swobodnie go zastąpi. Przy niskim budżecie rozejrzałbym się za rozwiązaniem takim jak Marantz Umpire, który oferuje bardzo dobrą relację ceny do jakości. 

Zarówno pojemnościowe, stojące na biurku mikrofony, jak i doręczne mikrofony dynamiczne mają to do siebie, że są w kadrze podczas nagrania, przez co muszą pasować do kontekstu nagrania. Dziwnie wyglądałaby np. przysięga w kościele, albo scena z filmu fabularnego ze znajdującym się w kadrze mikrofonem do podcastów :) Mikrofon krawatowy jest tu złotym środkiem łączącym dwa światy – teoretycznie jest w kadrze, jednak przez swój rozmiar łatwiej go ukryć, a nawet widoczny nie przeszkadza aż tak mocno. Wyższa półka to, np. Rode NT-USB, czy Audio Technica AT2020 USB+.

Mikrofony kierunkowe/ shotguny – profesjonalny plan filmowy

Na koniec najbardziej profesjonalne rozwiązanie do nagrywania dźwięku na planach filmowych czyli mikrofony kierunkowe. Czasami można spotkać mikrofony o tej charakterystyce jako mikrofony nakamerowe. Ich plusem jest bardzo dokładne zbieranie dźwięku z konkretnego źródła przy jednoczesnym wyciszaniu dźwięków otoczenia. Niestety również tutaj musimy mieć na uwadze ograniczenia sprzętów. Mikrofony (bez względu na typ) działają najlepiej w bliskiej odległości od źródła dźwięku. Aby urządzenie znalazło się w dobrej odległości od osoby mówiącej, a jednocześnie pojawiło się w kadrze będzie potrzebna nam dodatkowa osoba, która przy użyciu tyczki (np. Rode Boompole PRO) zbliży urządzenie do krawędzi kadru. Na profesjonalnych planach dźwiękowcy najczęściej łączą mikrofony kierunkowe na tyczce z mikroportami dla najlepszych rezultatów. Warto  tutaj wspomnieć o bardzo popularnej serii mikrofonów NTG, wśród której najpopularniejszy jest obecnie Rode NTG-2. Wyższą jakość oferuje, np Rode NTG-3B lub dostępny w naszej wypożyczalni Sennhesier MKE 600. Najwyższa półka używana na profesjonalnych planach filmowych to z kolei Sennheiser MKH 416.

Jeśli coś jest do wszystkiego…

Niestety tak jak w fotografii, filmie i wielu innych dziedzinach, tak i przy audio nie ma jednego rozwiązania, które sprawdzi się w każdej sytuacji. Mam nadzieję, że wiedza zawarta w tym artykule pomoże Ci odpowiedzieć sobie na pytanie – czego tak naprawdę potrzebujesz. Życzę samych udanych nagrań z czystym dźwiękiem!