Zapraszamy Cię do lektury kolejnej porcji porad z planu filmowego, które pozwolą młodym, zapalonym filmowcom podszkolić swój warsztat oraz podnieść umiejętności operatorsko-reżyserskie. W ostatnim artykule z tej serii powiedzieliśmy sobie o ruchu w filmie oraz o tym, jak ważna jest korekcja barwna oraz grading. Zobacz sam, czego możesz nauczyć się w tym razem!
Klatkaż – z czym to się je?
W dobie YouTube’a oraz coraz to nowszych, lepszych lustrzanek i bezlusterkowców, coraz częściej napotykamy na filmy kręcone w wysokim klatkażu. O ile duży klatkaż, czyli liczba wyświetlanych klatek na sekundę, ma swoje duże plusy chociażby podczas używania trybu slow-motion i spowalniania obrazu, tak niestety coraz częściej spotykamy całe filmy publikowane bezpośrednio w dużym klatkażu. O ile nie chcemy robić tego naumyślnie, np. w celach artystycznych, powinniśmy raczej skupić się na wypuszczaniu gotowego materiału w klatkażu najbardziej zbliżonym do filmowego – czyli w 24 lub 25 klatkach (30fps to z kolei standard telewizyjny w systemie NTSC, używanym m.in. w Ameryce). Wypuszczony w ten sposób materiał (nawet jeśli był bezpośrednio kręcony w wyższym klatkażu) jest najbardziej zbliżony do tego, czym kino karmi nas od dziesięcioleci i do czego nasze oczy jako widzów są przyzwyczajone. Profesjonaliści z całego świata zgodnie twierdzą, że film w takim klatkażu oferuje najlepsze doznania wizualne, a ruch wewnątrz kadru wygląda najbardziej naturalnie ze wszystkich. Oczywiście zdarzają się filmy wypuszczone w większym klatkażu – jak np. produkcja Petera Jacksona – „Hobbit”, który był kręcony w 48 klatkach, ale trzeba traktować takie zabiegi raczej jako ciekawostkę aniżeli coś, na czym warto się wzorować.
Oznaczenie 25p 50M oznacza tryb filmowania w 25 klatkach na sekundę, przy zachowaniu bitrate’u na poziomie 50.
Prędkość migawki
Przekładając działanie migawki na język potoczny, odpowiada ona za rozmycie bądź też zatrzymanie ruchu w kadrze. Co to oznacza? Między innymi to, że podczas użycia dłuższego czasu naświetlania, na matrycę wpada więcej światła. Przy użyciu dłuższej prędkości migawki, ruch skoncentrowany w kadrze jest coraz bardziej rozmyty, co rozumiemy jako efekt „motion blur”. Krótki czas z kolei przyczynia się do tego, że wszystkie ruchome elementy w ujęciu są ostre w każdym momencie.
Prędkość migawki ma niebagatelne znaczenie podczas filmowania i jej umiejętne wykorzystanie stanowi poniekąd fundament dzisiejszego filmowania. Prawidłową prędkość migawki powinniśmy zawsze osiągać poprzez jej dwukrotne zwiększenie względem przyjętego przez nasz klatkażu. Przykładowo, podczas filmowania w 30 klatkach na sekundę, nasza prędkość migawki powinna wynosić 1/60 s. Gdy przykładowo kręcimy w trybie slow-motion, z wykorzystaniem 120 klatek na sekundę, nasza prędkość migawki powinna oscylować wokół 1/240 s – lub najbliżej tej wartości, w zależności od ustawień naszej kamery. W ten sposób uzyskamy płynny, naturalny dla ludzkiego oka ruch. Nie zmienia to jednak faktu, że użycie krótszej prędkości migawki jest niejednokrotnie bardzo przydatne – chociażby podczas filmowania ujęć, np. poruszających się szybko samochodów. Dzięki temu, nawet pomimo wysokiej prędkości filmowanych obiektów, jesteśmy w stanie zarejestrować ich ostre obrazy. Podobnego efektu użył polski operator, Janusz Kamiński nagrodzony Oscarem za zdjęcia do Szeregowca Ryana, podczas kręcenia scen lądowania na plaży Omaha.
Jak widzimy, aparat został ustawiony w trybie 50p – 50 klatek na sekundę. Prawidłowa prędkość migawki dla takiego klatkarzu to 1/100 – czyli dwukrotnie większa wartość.
Dobór obiektywów
Niesamowicie ważnym elementem, który często jest bagatelizowany przez początkujących filmowców, jest prawidłowy dobór obiektywów. Często zdarza się, że amatorskie produkcje kręcone są obiektywami różnych firm, niejednokrotnie za pomocą tzw. kitowych obiektywów (czyli standardowego wyposażenia aparatu). Zwykle są to obiektywy o niskiej jakości, plastikowych soczewkach i obudowach, i wysokiej wartości przysłony. Warto zaopatrzyć się w obiektywy stałoogniskowe – tzw. „stałki”, które posiadają o wiele lepszą charakterystykę obrazu aniżeli obiektywy typu zoom. Choć te drugie mają swoje oczywiste zalety, to plastyka obrazu oferowana przez obiektywy stałoogniskowe na pewno wzbogaci Twoje produkcje. Ciekawym i dosyć budżetowym wyjściem są obiektywy marki Samyang czy też Sigma Art, które oferują przepiękną plastykę obrazu. Warto zaopatrzyć się na początku w uniwersalne ogniskowe, typu 24 mm oraz 50 mm i konsekwentnie rozszerzać swój set. Użycie obiektywów z tej samej serii czy też marki dodatkowo podniesie spójność naszego nakręconego materiału.
Stałoogniskowe obiektywy odznaczają się wyjątkową plastyką obrazu. Powyższy kadr z filmu został nakręcony obiektywem Samyang 85 mm.
Prawidłowa kompozycja
Sztuka filmowa, podobnie jak fotografia, rządzi się swoimi prawami i na przestrzeni dziejów został opracowany cały kanon zasad oraz prawideł, które traktują o kompozycji. Są to w gruncie rzeczy wszelkie zasady, mające na celu uspójnienie odbioru naszego obrazu przez widza. Kilka prostych zasad sprawi, że nasze filmowane kadry będą wyglądały ciekawiej, a przez to wartość wizualna naszego nagrania wzrośnie.
KOMPOZYCJA OBRAZU – 5 ZASAD KOMPOZYCYJNYCH, KTÓRE WARTO ZNAĆ!
KOMPOZYCJA OBRAZU – CIĄG DALSZY ZASAD, KTÓRE WARTO ZNAĆ!
Do najprostszych zasad możemy zaliczyć zasadę trójpodziału, która polega na nałożeniu na podgląd filmowy siatki trójpodziału. Wiele z kamer oraz aparatów posiada taką funkcję, wbudowaną w ich działanie. Filmowane przez nas obiekty powinny być umiejscowione na przecięciach owych linii. Dodatkowo, w przypadku gdy na przykład umiejscowimy nasz obiekt bądź też postać na przecięciu linii po lewej stronie, z prawej strony zostaje nam sporo miejsca – dodaje nam to element naturalności do naszych nagrań.
Postać po lewej stronie kadru znajduje się na przecięciu dwóch linii. Prawa część kadru pozostaje pusta, sprawia to że odczuwamy przestrzeń i kompozycja całości jest dużo przyjemniejsza w odbiorze.
Podobnie sprawa ma się z umiejscawianiem horyzontu – dzięki przykadrowaniu linii horyzontu wraz z dolną lub górną linią kadru, otrzymujemy dużo ciekawsze i bardziej naturalne ujęcie, aniżeli gdybyśmy umieścili horyzont bezpośrednio w centrum kadru.
Zwróć uwagę jak linia horyzontu pokrywa się z dolną linią siatki trójpodziału.
Podczas filmowania osób, np. podczas przeprowadzanego wywiadu, powinniśmy wystrzegać się umiejscawiania postaci na środku kadru. Zdecydowanie lepiej umiejscowić postać na przecięciu linii z prawej lub lewej strony oraz poinstruować filmowaną osobę, by patrzyła w „ramkę” obrazu po przeciwnej stronie. Bardzo często zdarza się, że młodzi filmowcy o tym zapominają, przez co widz nie wie, na co tak naprawdę patrzy filmowana postać, i wprowadza to zakłopotanie.
Choć postać poprawnie znajduje się po lewej stronie kadru i patrzy w ramkę po prawej, to kompozycja nadal pozostaje wiele do życzenia.
W drugim kadrze widzimy jak operator zostawił trochę więcej wolnego miejsca nad głową postaci, co sprawiło że kompozycja całości stała się o wiele przyjemniejsza w odbiorze.
To już wszystkie porady z planu filmowego, jakie przygotowaliśmy w tej odsłonie naszej serii – jeśli chcesz przeczytać o czymś, co Cię interesuje najbardziej na planie filmowym, daj nam znać w komentarzach, a my postaramy się Ci przybliżyć jeszcze bardziej tajniki filmowania!
Sprawdź pozostałe porady z planu filmowego:
PORADY Z PLANU FILMOWEGO, CZ.1: CO ZROBIĆ, BY TWOJE UJĘCIA FILMOWE WYGLĄDAŁY PROFESJONALNIE?
PORADY Z PLANU FILMOWEGO, CZ.2: CO ZROBIĆ, BY TWOJE UJĘCIA FILMOWE WYGLĄDAŁY PROFESJONALNIE?
Jeden komentarz
Ta wiedza zdecydowanie sie przyda!