Szybkozłączki udowadniają, że podczas przygotowywania sprzętu i akcesoriów do sesji zdjęciowej, ważne jest zadbanie o każdy szczegół. Dotyczy to nie tylko pracy w studiu, ale również fotografii przyrodniczej, krajobrazowej, portretowej czy sportowej. Na nic nie zda się nawet najbardziej stabilny statyw i ergonomiczna głowica, jeżeli nie będzie można ich skutecznie połączyć z aparatem lub kamerą. Ponadto szybkozłączki umożliwiają różne konfiguracje sprzętowe, bez których wykonanie niektórych ujęć byłoby bardzo karkołomne lub po prostu niemożliwe. Dlatego właśnie warto bliżej przyjrzeć się tym niepozornym elementom wyposażenia każdego fotografa i filmowca, który potrzebuje statyw podczas wykonywania ujęć. W tym artykule dowiesz się, czym jest standard Arca-Swiss, na co zwrócić uwagę podczas wyboru szybkozłączki oraz poznasz kilka funkcjonalnych modeli, które znacznie ułatwią Ci pracę. Zapraszam do lektury!
Szybkozłączka kompatybilna z Arca-Swiss – wszechstronne i uniwersalne rozwiązanie
Wielokrotnie podczas omawiania szybkozłączek wykorzystuje się pojęcie „Arca-Swiss”. Co ono oznacza? Jest to opracowany w 1990 roku przez firmę Arca-Swiss system mocowań płytek montażowych. Obejmuje on płytkę o specjalnym kształcie i szerokości około 38 mm, której charakterystyczną cechą są odpowiednie wyżłobienia, utworzone pod kątem 45° i umieszczone wzdłuż jej dwóch boków. Taką płytkę mocuje się na głowicy, która ma zacisk kontrolowany za pomocą śruby. Można dzięki niemu zablokować płytkę z aparatem lub nieco ją poluzować w celu zmiany jej położenia. Zasadę działania systemu Arca-Swiss ilustrują poniższe fotografie:
Arca-Swiss wykorzystuje mocowanie dokręcane śrubą i dopasowaną do niego szybkozłączkę.
Wyżłobienia szybkozłączki zostały dostosowane do mocowania głowicy.
Po dokręceniu śruby płytka montażowa trzyma się pewnie i stabilnie.
Główną zaletą tego rozwiązania jest fakt, że szybkozłączki zgodne ze standardem Arca-Swiss współpracują z głowicami różnych producentów (oczywiście te również muszą być kompatybilne z Arca-Swiss). Oznacza to, że korzystając z jednej głowicy możesz używać różnorodne szybkozłączki, w tym długie, dedykowane do mocowania rozbudowanych zestawów. Poza tym możesz zastosować m.in. płytkę w kształcie litery L, która pozwala na szybką zmianę orientacji aparatu. Arca-Swiss jest bardzo popularnym standardem, tak więc daje naprawdę wiele możliwości, zarówno w obszarze fotografii, jak i filmowania.
Arca-Swiss umożliwia wykorzystanie szybkozłączek o różnych długościach. Dzięki temu możesz pracować z jedną głowicą i kilkoma różnymi konfiguracjami sprzętowymi. Jednocześnie masz możliwość dopasowania płytki montażowej do konkretnego sprzętu oraz nie musisz bez przerwy go odłączać i ponownie przykręcać śrubę mocującą.
Arca-Swiss jest naprawdę bardzo uniwersalne – pasuje także do głowic gimbalowych, takich jak np. Triopo DG-2, ułatwiających pracę z ciężkimi teleobiektywami.
Korzystając z Arca-Swiss możesz więc zastosować kilka szybkozłączek do jednej głowicy lub odwrotnie – aparat przymocowany do szybkozłączki możesz sprawnie podłączyć do kilku typów głowic. Przykładowo fotografując krajobraz za pomocą głowicy 3D możesz bardzo szybko odłączyć aparat i przymocować go do panoramicznej. Podobne zastosowanie Arca-Swiss znajduje na planie filmowym, gdzie zmiana akcesoriów pod presją czasu jest stałym elementem realizacji nagrań. Uniwersalność to jednak nie jedyna zaleta tego standardu. Dokręcenie płytki montażowej śrubą i stosowane wyżłobienia bardzo skutecznie zapobiegają przypadkowemu uwolnieniu szybkozłączki, które może zakończyć się upadkiem sprzętu. Ponadto niemal wszystkie płytki montażowe posiadają dodatkowe, wystające elementy, które zatrzymują je w sytuacji, gdy dojdzie do poluzowania śruby.
Szybkozłączki Arca-Swiss mają specjalne, wystające elementy, które są dodatkowym zabezpieczeniem przed przypadkowym uwolnieniem.
W sytuacji przypadkowego poluzowania śruby, wystające bolce zablokują szybkozłączkę. Na zdjęciu widoczna jest głowica Genesis Gear ABH-36.
Inne systemy mocowania szybkozłączek
Chociaż standard Arca-Swiss jest najbardziej popularny, to producenci oferują również inne systemy mocowania, takie jak np. RC2. Związane jest to głównie z różnymi strategiami producentów i chęcią wprowadzania własnych rozwiązań. Podczas wyboru typu płytki, duże znaczenie mają przyzwyczajenia użytkownika i styl pracy. Dokręcanie szybkozłączki śrubą, chociaż gwarantujące bezpieczeństwo sprzętu i bardzo solidne, może być w niektórych sytuacjach niepraktyczne. Systemy mocowania, takie jak np. zastosowane w głowicy Manfrotto MHXPRO-BHQ2 pozwalają na dużo szybsze i bardziej płynne uwolnienie sprzętu. Jest to przydatne podczas dynamicznego fotografowania, gdy często zachodzi potrzeba zdejmowania sprzętu ze statywu lub monopodu. Podobnie jak w przypadku Arca-Swiss producenci stosują ujednolicone typy szybkozłączek, chociaż ich kompatybilność jest nieco ograniczona w porównaniu do ww. standardu. Przykładem jest płytka Manfrotto 200PL, która pasuje do różnych typów statywów i monopodów tego producenta.
Głowica Manfrotto MHXPRO-BHQ2 ma specjalny mechanizm uwalniania szybkozłączki, który pozwala na szybkie i jednocześnie bezpieczne zdemontowanie sprzętu. Wykorzystuje standardową płytkę 200PL/RC2, którą można używać także z innymi głowicami tego producenta.
Wiele modeli głowic jest dostępnych w różnych wariantach mocowania szybkozłączek. Przykładowo głowice z serii X PRO dostępne są zarówno z Arca-Swiss, jak i z mocowaniem płytki 200PL.
Alternatywnym rozwiązaniem jest zastosowanie adaptera, takiego jak np. Manfrotto MN394. Dzięki temu można wykorzystać system szybkiego demontażu sprzętu z różnymi głowicami lub zamocować adapter bezpośrednio na statywie.
Jeżeli potrzebujesz jednej szybkozłączki do wielu, bardzo zróżnicowanych zastosowań, przydatne może być akcesorium Edelkrone QuickReleaseONE. Jest to uniwersalne mocowanie kompatybilne z różnego rodzaju statywami, monopodami, sliderami czy uchwytami. Poniższe wideo świetnie prezentuje, o co chodzi w tym niezwykle funkcjonalnym akcesorium.
O czym jeszcze warto pamiętać podczas wyboru szybkozłączki?
Jeżeli korzystasz z cięższego zestawu, konieczne będzie dobranie solidnej, aluminiowej płytki montażowej. Na szczęście takie akcesoria nie są specjalnie drogie, tak więc z łatwością można wybrać odpowiedni element. Plastikowe szybkozłączki są wystarczające w przypadku korzystania z lekkich aparatów kompaktowych – cięższy sprzęt może doprowadzić do ich uszkodzenia. Ważne jest również zadbanie o aparat poprzez dobór płytek z gumowymi podkładkami, które zapobiegają rysowaniu się sprzętu.
Genesis Gear PLL-XT20 to szybkozłączka dedykowana do aparatu Fujifilm X-T20. Jej zaletą jest wykonanie z wytrzymałego aluminium stosowanego w lotnictwie. Takie materiały dostępne są również w innych modelach płytek montażowych, które przeznaczone są do bardziej uniwersalnych zastosowań.
Miniaturowe szybkozłączki dedykowane do mini statywów, takich jak np. Joby GorillaPod, są wykonane z plastiku. W tym przypadku nie jest to wadą, gdyż materiał ten jest wystarczający do mocowania smartfonów czy innych drobnych i lekkich urządzeń. Pomimo tego zastosowano w niej śrubę wykonaną ze stali nierdzewnej, co gwarantuje pewne mocowanie.
Najczęściej w szybkozłączkach stosowane są śruby 1/4”-20, co w większości wypadków odpowiada gwintom statywowym stosowanym w aparatach i kamerach. Niekiedy jednak konieczne jest zastosowanie innego standardu: 3/8”-16. W takiej sytuacji pomocne są płytki montażowe wyposażone w dwa typy śrub. Przed zakupem płytki sprawdź, jakiego mocowania potrzebujesz do swojego sprzętu. Możesz także wykorzystać śrubę redukującą, którą np. nakręca się na gwint 3/8”-16, a następnie na nią urządzenie z gwintem 1/4”-20 (lub na odwrót).
Niektóre szybkozłączki mają w standardzie 2 śruby, dzięki czemu można na nich zamontować urządzenia z różnymi typami gwintów.
Wybrane płytki montażowe mają w zestawie śrubę redukującą. Przykładem jest Manfrotto 200PL PRO RC2. Taką śrubę możesz też zakupić osobno.
Elementem, który zdecydowanie podnosi komfort użytkowania szybkozłączki jest uchwyt umożliwiający jej dokręcenie. W przeciwnym razie konieczne jest korzystanie z narzędzi – śrubokręta lub monety (przy wszechobecnych kartach płatniczych jej znalezienie może być trudne). Wygodniej jest więc korzystać z takiego uchwytu, jednakże w przypadku mocowania ciężkiego sprzętu, lepiej dokręcić go za pomocą narzędzi. Na szczęście szybkozłączki z uchwytem mają również wyżłobienia umożliwiające dokręcenie śrubokrętem czy innymi akcesorium.
Ww. szybkozłączka Manfrotto 200PL PRO daje możliwość łatwego dokręcenia śruby ręką lub w razie potrzeby posłużenia się narzędziami. Na szczęście większość płytek umożliwia użytkownikowi taki wybór.
Chociaż szybkozłączka to niepozorny element, to może oferować naprawdę ciekawe rozwiązania. Przykładem akcesorium poprawiającym wygodę podczas fotografowania i charakteryzującym się wysoką funkcjonalnością jest szybkozłączka firmy CottonCarrier. Została zaprojektowana z myślą o wykorzystaniu z mocowaniami CCS Endeavor Holster i CCS Wanderer Holster. Płytka mocująca jest zgodna ze standardem Arca-Swiss, dzięki czemu można ją z łatwością zamocować na różnorodnych statywach lub monopodach. Jeżeli zajmujesz się makrofotografią, niezwykle przydatna będzie szybkozłączka z przesuwem mikrometrycznym, taka jak np. Manfrotto MN454. Jest ona wyposażona w śrubę, która umożliwia precyzyjną zmianę ustawienia.
Dzięki szybkozłączce CottonCarrier możesz sprawnie zamocować aparat na statywie również wtedy, gdy korzystasz z uchwytu na rękę.
Szybkozłączki tworzone są z myślą o konkretnych zastosowaniach – Manfrotto MN454 z przesuwem mikrometrycznym jest adresowana do makrofotografów.
Wszystkim filmowcom przydać się może szybkozłączka Genesis Gear C-lock Quick Lock, która umożliwia szybkie mocowanie akcesoriów takich jak np. ekrany LCD do mikrofony, ekrany LCD, itp. do rigów, statywów i klatek kamerowych.
Szybkozłączka wydaje się prostym akcesorium, ale jeżeli tylko przyjrzeć się jej bliżej, to okazuje się, że kryje w sobie wiele istotnych elementów, na które warto zwrócić uwagę. Dzięki temu zapewnisz sobie wygodę podczas fotografowania ze statywem lub filmowania z rigami czy sliderami, a Twój sprzęt będzie zamocowany pewnie i bezpiecznie.
Podziel się w komentarzu, który standard mocowania szybkozłączek preferujesz.
Jeden komentarz
Warto dodać, że płytki RC2 bardzo często pasują do głowic Arca-Swiss, nie działa wtedy jedynie zabezpieczenie przed wypięciem przy poluzowanej śrubie, ale płytkę da się w głowicy umieścić i zacisnąć i trzyma się stabilnie.