7 sposobów na lepszy bokeh – dodaj magii swoim zdjęciom!

Gdy oglądasz zdjęcia, twoja uwaga skupia się zazwyczaj na elementach, które są najostrzejsze. Ale w nieostrych partiach obrazu również mogą czaić się piękne rzeczy! Tło fotografii może wydawać się jak osnute mgłą lub błyszczeć niczym płachta cekinów. Jak robić zdjęcia, żeby pojawił się na nich lepszy bokeh? Przeczytaj kilka naszych rad odnośnie technik fotografowania, ustawiania parametrów aparatu i doboru sprzętu.

Co to jest bokeh?

Bokeh (wym. boke) to transliteracja japońskiego słowa oznaczającego rozmycie, opisującego w fotografii sposób oddawania nieostrości obiektów znajdujących się poza głębią ostrości.

1. Podejdź bliżej fotografowanego obiektu

Im bliżej fotografowanego obiektu się znajdziesz, tym lepszy bokeh pokaże się za nim. Uważaj jednak, żeby nie podejść za blisko. Każdy obiektyw ma bowiem parametr, który nazywany minimalnym dystansem ostrzenia. Wynosi on najczęściej od kilku centymetrów do półtora metra, choć niektóre obiektywy potrzebują go jeszcze więcej. Gdy podejdziesz za blisko, obiektyw nie będzie w stanie ustawić ostrości na przedmiocie i wyostrzy tło, pierwszy plan zostawiając rozmyty. Fotografuj więc tak blisko, jak się da, nie przekraczając minimalnego dystansu ostrzenia.

Uwaga:

• Obiektywy z najmniejszym dystansem ostrzenia to obiektywy makro
• Obiektywy z największym dystansem ostrzenia to teleobiektywy

2. Odsuń obiekt od tła

Bardzo niekorzystnym odruchem jest ustawianie modela lub innego obiektu przed samym tłem, np. na pod samą ścianą. Takie zdjęcia wyglądają bardzo ładnie – zwłaszcza jeśli tło ma fajny kolor lub strukturę, ale w ten sposób nie pojawi się na zdjęciu żaden bokeh! Wszystko zleje się do jednego planu, obraz będzie płaski, a bokehmaniacy wiedzą, że liczy się tylko wieloplanowość! Im bardziej odsuniesz modela od tła, tym bardziej tło się rozmyje i uzyskasz lepszy bokeh.

Która portretówka Canon ma najładniejszy bokeh? Zobacz nasz test >>

3. Wybierz obiektyw z długą ogniskową

Obiektywy o długiej ogniskowej, np. Sigma 105 mm F2.8 DG DN, Canon 135mm f/2.0  zdecydowanie bardziej „rozmazują” tło niż obiektywy szerokokątne, np. Canon EF-M 22 mm f/2.0 STM , Sigma C 16 mm F/1.4 DC DN. Skracają one perspektywę i dzięki temu bardziej „wyodrębniają” fotografowany obiekt z otoczenia, eksponując osobno główny temat zdjęcia i tło – a o to głównie chodzi w zagadnieniu, jakim jest bokeh. Dlatego, jeśli korzystasz z obiektywu typu 18-55mm, rób zdjęcia na ogniskowej 55mm.

4. Otwórz przysłonę

Robienie zdjęć z jak najbardziej otwartą przysłoną pomoże Ci uzyskać płytką głębię ostrości. Im niższa liczba tego parametru, np. f/2.8, 1.8, 1.4, 1.2, tym płytszą głębię ostrości uzyskasz. Dzięki małej głębi ostrości większa partia obrazu znajdzie się poza ostrością, co w rezultacie da większy potencjał i większą szansę na ciekawy bokeh. Otwarcie przysłony wpłynie również na kształt i charakter „plamek”, które zobaczysz w tle. Staną się jakby większe, okrąglejsze i bardziej miękkie.

Przykłady tanich obiektywów z ultra jasną przysłoną:

• Obiektyw 7Artisans 35 mm F1.2 Sony E Mount
• Obiektyw 7Artisans 50 mm F1.1 Leica M
• Obiektyw Sony FE 50 mm f/1.8
• Canon 50 mm f/1.8 EF STM

Kiedy otwarta przysłona nie zadziała?

Nie zawsze fotografowanie na przysłonie f/1.4 gwarantuje ci piękny bokeh na zdjęciu. Jeśli fotografujesz obiekt, który jest bardzo daleko od ciebie (np. jakąś górę, lub drzewo w oddali) nie powstanie żaden ciekawy bokeh. Dlaczego? Obiektyw będzie ostrzył na nieskończoność i wszystko, co znajdzie się w polu widzenia aparatu będzie ostre. Jeśli wszystko na zdjęciu jest ostre to… sam rozumiesz. Pamiętaj – musisz być blisko!

Czasami długość ogniskowej jest ważniejsza niż otwarta przysłona

Niektóre obiektywy, np. te, które kupuje się w zestawie z amatorską lustrzanką (obiektywy typu 18-55 mm), nie mają możliwości ustawienia niskiej wartości przysłony. Mają ten parametr określony liczbą od f/3.5 do f/5.6. Oznacza to, że przysłonę można otworzyć maksymalnie do wartości f/3.5 fotografując szerokim kątem 18 mm i że wartość ta pogorszy się aż do f/5.6 po ustawieniu zoomu na ogniskową 55 mm. Jeśli masz taki obiektyw, lepiej będzie fotografować na dłuższej ogniskowej 55 mm i gorszej przysłonie f/5.6 niż ogniskowej 18 mm i przysłonie f/3.5. Dłuższa ogniskowa da lepszy efekt bokeh nawet z domkniętą przysłoną niż krótka ogniskowa z otwartą przysłoną.

Dobre i tanie obiektywy do Canona z mocowaniem EF-S >>

5. Znajdź błyszczące rzeczy w tle / na drugim planie

Bokeh wygląda bardziej interesująco, jeśli zmiksujesz ze sobą światło i cień. Idealnym przykładem na takie połączenie będą promienie światła prześwitujące przez liście drzew (przykład niżej). Będące poza ostrością wysokie tony zaczną dosłownie błyszczeć jak cekiny, a otaczające je cienie jeszcze bardziej podkreślą ich moc. Tego typu efekt możesz ćwiczyć nie tylko z liśćmi w parku, ale również w domu z lampkami choinkowymi lub pogniecioną folią aluminiową. Ciekawy efekt może też dać fontanna, morskie fale, uliczne latarnie, reflektory samochodów i wiele innych rzeczy. Tak naprawdę ciekawy bokeh czai się wszędzie!

6. Nie tylko tło się liczy

Przeważnie mówiąc „bokeh”, mamy na myśli to, co znajduje się w strefie nieostrości – w tle za fotografowanym obiektem. Pamiętaj, że nie tylko tło się liczy, lecz generalnie – wieloplanowość. Ciekawy bokeh możesz uzyskać również na pierwszym planie, o ile skomponujesz zdjęcie w taki sposób, by pierwszy plan miał szansę stać się nieostry. Spójrz na zdjęcie niżej. Ciekawe plamki i błyski zostały stworzone przez przedmioty, umieszczone na pierwszym planie. Były bardzo blisko obiektywu, praktycznie przed samą soczewką, a ostrość ustawiona była na drugi plan. Dzięki temu mamy bokeh zarówno z przodu jak i z tyłu zdjęcia.

7. Bokeh – najlepsze obiektywy

Czy wiesz, że efekt stosowania wyżej opisanych zasad możesz po stokroć pomnożyć, używając odpowiedniego sprzętu? Najładniejszy bokeh uzyskasz za pomocą obiektywów stałoogniskowych, potocznie nazywanych „stałkami”. Takie obiektywy nie mają zoomu, ale mają za to bardzo niskie wartości przysłony, które są niezbędne w takim rodzaju fotografii. Oczywiście w sklepach są dostępne również zoomy z podobnymi parametrami, jednak ich ceny zaczynają się od kilku tysięcy, a nie kilkuset złotych jak w przypadku stałek.

Osobnym przypadkiem w rywalizacji o piękny bokeh są obiektywy tilt&shift. Są to specjalistyczne obiektywy, wykorzystywane głównie w fotografii architektury i wnętrz. Nietypowy bokeh to raczej efekt uboczny ich stosowania. Cena i wąski zakres zastosowań tych obiektywów sprawiają, że nie są zbyt popularne. W przeciwieństwie do tych, które polecamy niżej.

Niedrogie obiektywy stałoogniskowe

• Canon 50 mm f/1.8 EF STM
• Tokina atx-i 100mm F2.8 FF MACRO Canon
• 7Artisans 50 mm F1.8 Sony (E Mount)
• MeiKe MK-50 mm f/2.0 / Micro 4/3
• Canon RF 50 F 1.8 STM
• VILTROX AF 56 MM F1.4 Sony E